Πλαστική απειλή στο Αιγαίο

Ακούγεται εξωπραγματικό, αλλά οι παραλίες της Ικαρίας και της Βούλας φέρουν το ίδιο φορτίο ρύπανσης.

Η διασπορά των μικροσκοπικών ινών είναι εκτεταμένη λόγω των θαλάσσιων ρευμάτων, τονίζουν οι επιστήμονες. Μιας ρύπανσης ύπουλης και αόρατης, όπως χαρακτηρίζεται από τους επιστήμονες που ερευνούν το φαινόμενο. Οι τόνοι πλαστικού που χρησιμοποιήθηκαν εδώ και δεκαετίες και πετάχτηκαν από εδώ και από εκεί, υπάρχουν πλέον παντού αφού δεν γίνεται να «εξατμιστούν».

*Πρόκειται για ρύπανση από μικροσκοπικές ίνες πλαστικού, που δεν διακρίνονται διά γυμνού οφθαλμού. Η υδροβιολόγος και υπεύθυνη της έρευνας που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Θαλάσσιας και Περιβαλλοντικής Ερευνας Αιγαίου «Αρχιπέλαγος», Αναστασία Μήλιου, εξηγεί ότι η διασπορά των ινών πλαστικού είναι εκτεταμένη κυρίως λόγω των θαλάσσιων ρευμάτων.

Οι παράνομες χωματερές

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, «απομακρυσμένες παραλίες νησιών όπως η Ρόδος και η Ικαρία να παρουσιάσουν τιμές αντίστοιχες με αυτές των ακτών της Αττικής».

Για την επίλυση του προβλήματος η Α. Μήλιου δεν αφήνει και πολλά περιθώρια αισιοδοξίας: «Δεν υπάρχει κανένας τρόπος καθαρισμού των οικοσυστημάτων από τα μικροσκοπικά αυτά κομμάτια».

*Από πού προέρχεται αυτή η αόρατη απειλή; Μα από όλους εμάς: «Ως επί το πλείστον από τις εκατοντάδες παράνομες χωματερές που λειτουργούν στις "πίσω αυλές" των νησιών και των παράκτιων περιοχών, οι οποίες τροφοδοτούν με πλαστικό δηλητήριο το περιβάλλον. Ειδικά σε συνθήκες με έντονα καιρικά φαινόμενα, τα πλαστικά μεταφέρονται στη θάλασσα και χαράσσουν πλέον... νέους δρόμους επικοινωνίας μεταξύ των νησιών», θα προσθέσει ο Γ. Κουτελίδας, υπεύθυνος επικοινωνίας του «Αρχιπελάγους».

Οι υψηλότερες συγκεντρώσεις μικροσκοπικών ινών πλαστικού παρουσιάστηκαν πρώτα στη Ρόδο (75 μικροσκοπικές ίνες πλαστικού ανά 50 ml άμμου), μετά στην Αττική (70) και στην Ικαρία (65).

*Ο στόχος της επιστημονικής ομάδας του «Αρχιπελάγους», ήταν η αξιολόγηση της έκτασης που έχει λάβει η ρύπανση των παραλιακών ιζημάτων με μικροπλαστικά.

Η έρευνα διεξήχθη στις ελληνικές ακτές και στην τουρκική ακτή του Αιγαίου. Οι ερευνητές συνέλεξαν δείγματα άμμου απ' όλη την Ελλάδα. Στα δείγματα διαχωρίστηκαν τα μικροσκοπικά πλαστικά από τα ιζήματα και αναλύθηκαν, προκειμένου να προσδιοριστεί ο τύπος τους.

*Τα πρώτα αποτελέσματα κρίνονται ανησυχητικά, αφού όλες οι παραλίες που ελέγχθηκαν περιέχουν στο ίζημά τους, άλλες σε μικρό και άλλες σε πολύ υψηλό επίπεδο, μικροσκοπικές ίνες πλαστικού.

-Στο λεκανοπέδιο οι υψηλότερες συγκεντρώσεις βρέθηκαν στις παραλίες: Βούλας, Φλοίσβου και Βάρκιζας.

- Για τη Θεσσαλονίκη, στις παραλίες της Περαίας και της Επανομής. Αξίζει να αναφέρουμε ότι η Χαλκιδική είχε τις μικρότερες συγκεντρώσεις.

*Ο Ρίτσαρντ Στάντερβικ, θαλάσσιος επιστήμονας, ερευνητής του «Αρχιπελάγους», αναφέρει ότι «η μέγιστη τιμή είναι οι 72 ίνες μικροπλαστικού και βρέθηκε στην παραλία Λάρδος, ΝΑ της Ρόδου». Συμπληρώνει όμως ότι στη «Ρόδο είχαμε και μία από τις χαμηλότερες συγκεντρώσεις, με δύο ίνες ανά δείγμα, στην παραλία Κοσκινού. Εξίσου υψηλές τιμές εμφανίζονται στη Βούλα της Αττικής με 68 ίνες ανά δείγμα, και 44 στο Καβούρι».

*Ο ερευνητής σημειώνει ότι «είναι ξεκάθαρος ο ρόλος των θαλάσσιων ρευμάτων στη διασπορά και όχι η ρύπανση που προκαλείται ανά περιοχή. Γι' αυτό παρουσιάζονται ιδιαίτερα υψηλές συγκεντρώσεις όχι μόνο σε πυκνοκατοικημένες περιοχές και τουριστικές παραλίες, αλλά ακόμα και σε ακατοίκητες περιοχές. Στην Αγία Κυριακή, μία σχεδόν ακατοίκητη περιοχή της Β. Ικαρίας, βρέθηκαν ιδιαίτερα υψηλές τιμές (30 ίνες ανά δείγμα). Ταυτόχρονα στην παραλία της Μεσαχτής (τουριστική περιοχή στη βόρεια πλευρά του νησιού), βρέθηκαν 31 ίνες».

Η τροφική αλυσίδα

*«Εάν σταματούσαμε και αύριο ακόμη τη χρήση πλαστικών, θα μας έπαιρνε αιώνες να καθαριστούν τα θαλάσσια χερσαία οικοσυστήματα από τα υπολείμματα μικροσκοπικών ινών», τονίζει η Αναστασία Μήλιου και προσθέτει:

«Η διασπορά μέσα στα οικοσυστήματα είναι τόσο μεγάλη, και θεωρείται πλέον ότι όλα τα ψάρια, καθώς και όλοι οι οργανισμοί που τρέφονται με ψάρια, (συμπεριλαμβανομένου και του ανθρώπου), περιέχουν ήδη σε κάποιο βαθμό μικροσκοπικές ίνες πλαστικού στο σωματικό τους ιστό».

*Να σημειώσουμε ότι τα χειρότερα έπονται... «Η έρευνα στον τομέα αυτό εξελίσσεται εδώ και λίγα μόνο χρόνια. Ακόμη δεν γνωρίζουμε τις επιπτώσεις που τα μικροσκοπικά πλαστικά μπορεί να προκαλέσουν στα οικοσυστήματα και στη δημόσια υγεία».

Της ΝΤΙΝΑΣ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ

από ελευθεροτυπία