Η συνέντευξη του Δασκάλου

Μετά από επιθυμία πολλών (παρεπιδημούντων και μη) σας παρουσιάζουμε ολόκληρη τη συνέντευξη του δικού μας κ. Ηλία Κανετούνη που παρουσιάσθηκε στην εφημερίδα «Νέα Πάρου-Αντιπάρου» στις 10/1/2009 και μέρος της αναρτήθηκε εδώ. Μακάρι τέτοια θέματα από το νησί να απασχολήσουν τα τοπικά ΜΜΕ και στο μέλλον.

Μετά από τόσα χρόνια που δραστηριοποιηθήκατε στην Αντίπαρο, ποιο γεγονός είναι αυτό, για το οποίο είσαστε χαρούμενος ότι συμβάλλατε και εσείς για να γίνει;

Σε αυτό που βοήθησε και η δική μου παρουσία είναι στο να αναληφθούν πρωτοβουλίες από ευαισθητοποιημένους πολίτες του νησιού ώστε να ελαχιστοποιηθούν τα αρνητικά της ελληνικής επαρχίας. Πράγματα τα οποία πριν να γίνουν φάνταζαν ακατόρθωτα, χάρη στη συλλογική δουλειά με πρόγραμμα και σωστό σχεδιασμό τελικά έγιναν.

Αναφέρομαι στην αναβάθμιση της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στο νησί. Η Αντίπαρος τώρα διαθέτει ένα αξιοζήλευτο Δημοτικό Σχολείο, τόσο από άποψη εγκαταστάσεων όσο και από το επίπεδο της παρεχόμενης εκπαίδευσης.

Συμμετείχα ως μέλος στη λειτουργία της νεοσύστατης τότε ΚΕΤΠΑ Αντιπάρου με σημαντικό έργο στον τουρισμό και στον πολιτισμό την περίοδο αυτή.

Δημιουργήσαμε το Ναυτικό Όμιλο Αντιπάρου-ΜΕΑΣ Ωλίαρος, που είναι ο κυριότερος αθλητικός φορέας του νησιού.

Η τελευταία μου συμμετοχή ήταν στην δραστηριοποίηση της Τοπικής Επιτροπής Περιβάλλοντος και Πολιτισμού της Ελληνικής Εταιρίας με την ανάληψη σημαντικών και πρωτοποριακών πρωτοβουλιών για το νησί.

Η Ελληνική επαρχία και μικροί τόποι σαν την Αντίπαρο, σε ποια πράγματα πάσχουν κατά την άποψή σας;

Καταρχήν η ελληνική επαρχία δεν είναι όλη ίδια, άλλα τα χαρακτηριστικά της ηπειρωτικής ελληνικής επαρχίας όπου δυστυχώς έχει μαραζώσει πληθυσμιακά και κατοικείται κυρίως από λίγους κατοίκους κυρίως ηλικιωμένους και άλλα τα χαρακτηριστικά της νησιώτικης επαρχίας όπου λόγω της τουριστικής ανάπτυξης έχει κρατήσει τους νέους της και παρουσιάζει πληθυσμιακή αύξηση.

Ωστόσο υπάρχουν άνισες εκπαιδευτικές ευκαιρίες για τους μαθητές της επαρχίας σε σχέση με αυτούς των κέντρων.

Υπάρχουν περιορισμένες δυνατότητες για δημιουργική ενασχόληση του ελεύθερου χρόνου των νέων κυρίως, όπου τα ταλέντα μένουν ανεκμετάλλευτα, οι κλίσεις και τα ενδιαφέροντα του καθενός αναξιοποίητα.

Υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις στην υγειονομική περίθαλψη, όπου δεν είναι λίγες οι φορές που οικογένειες μετακομίζουν για να αντιμετωπίσουν ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας πχ μια νεφρική ανεπάρκεια, μια δύσκολη εγκυμοσύνη-γέννα ή συμβάντα που καμιά φορά στοιχίζουν αναπηρίες ή και απώλεια ανθρώπινης ζωής.

Η έλλειψη βασικών υποδομών όπου κάνουν την καθημερινότητά των κατοίκων δύσκολη, η έλλειψη αποχετευτικού δικτύου και βιολογικού καθαρισμού, τα απαραίτητα λιμενικά έργα ώστε να μην κινδυνεύουν να σπάσουν τα πλεούμενα με την πρώτη θαλασσοταραχή, η κάλυψη των αναγκών σε πόσιμο νερό κ.α.

Τα τελευταία χρόνια διαπιστώνουμε νησιά όπως η Αντίπαρος να αντιμετωπίζουν έντονο τον κίνδυνο της αλλοίωσης του χαρακτήρα τους λόγω της υπερδόμησης, της άναρχης δόμησης και της αλόγιστης χρήσης των φυσικών πόρων.

Και ένα τελευταίο ιδιαίτερα σημαντικό, το οποίο εμφανίζεται και αυτό με την εισαγωγή του τουρισμού, την άνοδο του οικονομικού επιπέδου και τη δημιουργία ανταγωνιστικών σχέσεων, είναι δυστυχώς η αλλοτρίωση των ανθρωπίνων σχέσεων, το χάσιμο της ψυχικής ενότητας, η απομόνωση. Οι άνθρωποι δεν έχουν πού να μοιράσουν τη χαρά τους, τη λύπη τους, τον πόνο τους. Η ψυχική ενότητα που υπήρχε και χαρακτήριζε τις επαρχίες κινδυνεύει να χαθεί, αν δεν έχει ήδη χαθεί. Σχέσεις παραδοσιακές όπως αυτές της οικογένειας, της φιλίας, της γειτονιάς έχουν ατονήσει ή είναι τελείως επιφανειακές.

Η Αντίπαρος συγκεκριμένα, έχει δυνατότητες να αναπτύξει πολιτιστικές-αθλητικές δραστηριότητες και αν ναι ποιες αυτές;

Η Αντίπαρος διαθέτει διαμάντια ακατέργαστα: ένα εξαιρετικό σπήλαιο, ένα μοναδικό κάστρο και ένα αναδυόμενο αρχαιολογικό χώρο, το Δεσποτικό. Δεν έχει γίνει τίποτε μέχρι τώρα προς τη κατεύθυνση της Πολιτιστικής αξιοποίησής τους. Η έννοια των πολιτιστικών δραστηριοτήτων εξαντλείται κυρίως στις φολκλορικές παραστάσεις του καλοκαιριού, όπου είναι καλές και σημαντικές αλλά δεν πρέπει να είναι οι μόνες. Πολιτισμός και πολιτιστικές δραστηριότητες είναι ευρύτερες έννοιες.

Το καλοκαίρι που πέρασε τα μέλη του Ναυτικού Ομίλου και της Τοπικής Επιτροπής, διαπιστώνοντας ότι κινδυνεύουν να εκφυλιστούν και να σταματήσουν σημαντικά γεγονότα για το νησί όπως ο αγώνας δρόμου και πλήθος άλλων αθλητικών εκδηλώσεων, αναλάβανε την πρωτοβουλία για τη στήριξή τους και τη συνδιοργάνωσή τους. Ξεκίνησε για πρώτη φορά και ο κολυμβητικός διάπλους Πούντας-Αντιπάρου, όπου πιστεύω ότι έχει τις δυνατότητες να καθιερωθεί ως ένα σημαντικό αθλητικό και πολιτιστικό γεγονός. Δυστυχώς το ενδιαφέρων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ήταν κατώτερο του αναμενόμενου για όλα τα παραπάνω.

Σε ότι αφορά τον αθλητισμό πιστεύω ότι η νησιωτική Ελλάδα θα πρέπει να αναπτύξει κυρίως το θαλάσσιο αθλητισμό. Γι’ αυτό άλλωστε φτιάξαμε ναυτικό όμιλο στο νησί και όχι μια ποδοσφαιρική ομάδα, όπου θα είχε και ευρύτερη απήχηση. Για να μπορέσουν όμως να γίνουν σημαντικές αθλητικές δραστηριότητες θα πρέπει να γίνουν πρώτα αθλητικές υποδομές. Υπάρχει πρόταση και καταρχήν αποδοχή εκ μέρους της τοπικής αυτοδιοίκησης, για δημιουργία τέτοιων υποδομών χωρίς όμως να έχει γίνει ούτε ένα βήμα προς την υλοποίηση αυτής της απόφασης, γεγονός που πρώτα από όλα είναι σε βάρος της νεολαίας του νησιού, αλλά τολμώ να πω σε βάρος και της κοινωνίας και της οικονομίας του.

Οι σύλλογοι (πολιτιστικοί-αθλητικοί κλπ) πρέπει να στηρίζονται οικονομικά από κρατικούς φορείς ή πρέπει να μένουν αυτόνομοι;

Εξαρτάται για τι πράγμα μιλάμε, αν μιλάμε για τον επαγγελματικό αθλητισμό είναι πρόκληση να στηρίζονται στα χρήματα του Έλληνα φορολογούμενο πολίτη και μεγαλύτερη πρόκληση να παραμένουν ατιμώρητοι όσοι υπεξαιρούν χρήματα από εκεί. Στην περίπτωση όμως των αθλητικών και πολιτιστικών συλλόγων, όπως αυτοί που δραστηριοποιούνται στην Πάρο και την Αντίπαρο, αυτοί επιτελούν ένα τεράστιο αθλητικό-πολιτιστικό –κοινωνικό έργο, άρα σαφώς και θα πρέπει να χρηματοδοτούνται με βάση την προσφορά τους.

Εμείς στην Αντίπαρο δημιουργήσαμε το τμήμα της ιστιοπλοΐας με τις μεγάλες οικονομικές απαιτήσεις που αυτό θέλει, το τμήμα της κολύμβησης για εκμάθηση κολύμβησης στα παιδιά, με αγορά κολυμβητικής εξέδρας, τμήμα μπάσκετ, τμήμα αερόμπικ. Στα τμήματά μας απασχολούνται σχεδόν το σύνολο των παιδιών του νησιού και πλήθος ενηλίκων. Όλα τα τμήματά μας είναι αυτοχρηματοδοτούμενα, η μόνη οικονομική ενίσχυση που λάβαμε ήταν πριν από τρία περίπου χρόνια χίλια ευρώ από την Κοινότητα Αντιπάρου για την αγορά φουσκωτού σκάφους.

Μέχρι τη δική μου θητεία είχαμε μηδαμινή βοήθεια από την πολιτεία, υποσχέσεις εισπράξαμε μόνο χωρίς ποτέ να υλοποιηθούν. Περιμέναμε δε από την τοπική αυτοδιοίκηση να συνδράμει στα πλαίσια των υποχρεώσεών της που απορρέουν από το νόμο (Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων), εις μάτην όμως. Προσδοκώ αλλαγή της στάσης χωρίς να είμαι αισιόδοξος .

Πόσα χρόνια υπηρετήσατε σαν εκπαιδευτικός στην Αντίπαρο, τι βρήκατε όταν φτάσατε εκεί και τι διαφορά υπήρχε όταν φύγατε από το νησί;

Το 1991 όταν πρωτοδιορίστηκα στο Δημοτικό Σχολείο της Αντιπάρου αυτό είχε 80 μαθητές και υπηρετούσαμε σε αυτό 4 εκπαιδευτικοί. Τώρα το Δημ. Σχολείο Αντιπάρου έχει περίπου 70 μαθητές (παρά την αύξηση του πληθυσμού του νησιού ο μαθητικός πληθυσμός έχει μειωθεί) υπηρετούν σε αυτό περίπου 15 εκπαιδευτικοί ωρομίσθιοι και μη. Το κτιριακό συγκρότημα αποτελούνταν από 4 αίθουσες και δεν υπήρχε χώρος για μια επιπλέον αίθουσα που χρειαζόταν, αντί να φτιαχτεί μια επιπλέον αίθουσα ζητήσαμε να φτιαχτεί μελέτη που θα προβλέπει τη δημιουργία ολοκληρωμένου σύγχρονου συγκροτήματος, όπως και τελικά έγινε

Σημαντικό επίτευγμα θεωρώ την οργανική αναβάθμιση του σχολείου από τετραθέσιο σε εξαθέσιο.

Αυτά έγιναν γιατί πιστεύω ότι η κοινωνία του νησιού έκανε πρώτο θέμα και αίτημά της την εκπαιδευτική αναβάθμιση. Η πορεία αυτή δεν ήταν ότι το ευκολότερο, χρειάστηκαν αγώνες, συζητήσεις, διαμαρτυρίες και πολλή δουλεία.

Δεν μπορώ να ξεχάσω ότι με πρωτοβουλία ή προσωπική εργασία γονέων χτίστηκε η σκηνή, φτιάχτηκε και λειτουργεί η βιβλιοθήκη του σχολείου, φτιάχτηκε ο σχολικός κήπος κ.ά.

Άπειρες ώρες δαπανήθηκαν από εκπαιδευτικούς και γονείς για να μπορέσουμε να απορροφήσουμε προγράμματα της ευρωπαϊκής ένωσης και να εξοπλίσουμε το σχολείο. Υπολογίζω ότι γύρω στις είκοσι πέντε χιλιάδες ευρώ απορρόφησε το σχολείο σε εξοπλιστικά είδη, από τη συμμετοχή του σε περιβαλλοντικά, πολιτιστικά, ευρωπαϊκά προγράμματα, και δε μιλώ για τα ανεκτίμητα εκπαιδευτικά οφέλη της συμμετοχής.

Η λειτουργία βιβλιοθήκης (με αυτοδιαχείριση), η κινηματογραφική λέσχη, το Comenius με τη συνεργασία και ανταλλαγή επισκέψεων με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, τα περιβαλλοντικά προγράμματα, η καταγραφή στοιχείων του λαϊκού πολιτισμού του νησιού όπως: τα παραδοσιακά παιχνίδια και τα λαϊκά παραμύθια.

Τα παραδοσιακά παιχνίδια συμμετείχαν σε εκπαιδευτικό πρόγραμμα της UNESCO ενώ τα λαϊκά παραμύθια αν δεν καταγραφόταν ένα πολύ σημαντικό κομμάτι του λαϊκού πολιτισμού της Αντιπάρου κινδύνευε να χαθεί και να γίνει ανάμνηση μαζί με τους γεροντότερους που φεύγουν σιγά-σιγά από τη ζωή. Συμπεριλήφθησαν στο λεύκωμα για Τα Λαϊκά Παραμύθια του Αιγαίου από τη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών (Αιγαίου τότε) κα Καπλάνογλου, στα Λαϊκά παραμύθια της Πάρου-Αντιπάρου από την κα Γιάννα Σέργη και υπάρχουν στα Ανθολόγια του Δημοτικού. Βεβαίως θα ήταν σοβαρή παράλειψη αν δεν αναφερόμουν στους εξαιρετικούς εκπαιδευτικούς που υπηρέτησαν και κάποιοι ακόμα υπηρετούν στο Δημοτικό Σχολείο Αντιπάρου.

Η μαγική λέξη για όλα τα παραπάνω είναι η λέξη συνεργασία, συνεργασία όλων των εμπλεκομένων φορέων και φυσικών προσώπων. Σε αυτό μπορώ να πω ότι ήμουν ιδιαίτερα τυχερός, η συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς σε όλα τα επίπεδα και με τα πρόσωπα που τους απάρτιζαν ήταν από καλή μέχρι άριστη. Και δε θα ήθελα να τους αναφέρω ονομαστικά, νομίζω πως όλοι τους αντιλαμβανόμαστε.

Σκέφτεστε να επιστρέψετε κάποια στιγμή στο νησί ή όχι;

Η Αντίπαρος είναι ο τόπος της μόνιμης κατοικίας μου, της οικογένειάς μου, ο τόπος όπου εργάσθηκα επαγγελματικά τόσα χρόνια, συμμετείχα όσο μπορούσα στην προσπάθεια να πάει μπροστά και που σίγουρα δεν την ξεχνώ. Θα επιστρέψω όταν θα ολοκληρώσω τα πράγματα που επιθυμώ να κάνω τόσο εγώ όσο και η οικογένειά μου, δεν μπορώ να το προσδιορίσω επακριβώς χρονικά.

Τι σας έρχεται στο μυαλό όταν σκέφτεστε την Αντίπαρο σήμερα, που βρίσκεστε μακριά της;

Αν και η διαμονή μου στο Λονδίνο είναι πολύ καλή υπάρχουν μια σειρά από πράγματα, τοπία, άνθρωποι που μου λείπουν. Όπως το γαλάζιο του Αιγαίου, οι βόλτες στο σιφνέικο γυαλό, οι χειμωνιάτικες παρέες γύρω από το τζάκι, ο κυριακάτικος καφές στην παραλία, οι προβολές της λέσχης, τα σαββατιάτικα χειμωνιάτικα βράδια το Λούκι-Λουκ…

θα θέλατε να μας πείτε λίγα πράγματα για την νέα σας εργασία και για την νέα πόλη που ζείτε τώρα;

Τώρα ζω και εργάζομαι στο Λονδίνο για την ελληνόγλωσση παιδεία του απόδημου ελληνισμού. Στο Λονδίνο υπάρχει ένα Ελληνικό Δημοτικό και ένα Ελληνικό Γυμνάσιο-Λύκειο τα οποία λειτουργούν ως ανεξάρτητα σχολεία στη Μ. Βρετανία και εφαρμόζουν το ελληνικό αναλυτικό πρόγραμμα προσαρμοσμένο στις εδώ συνθήκες, με αυξημένες ώρες διδασκαλίας Ξένων Γλωσσών. Εκτός από αυτά υπάρχουν τα υπόλοιπα ελληνικά σχολεία τα λεγόμενα Παροικιακά. Εξυπηρετούν τις ανάγκες της ελληνικής παροικίας του Λονδίνου. Η ελληνική παροικία του Λονδίνου αποτελείται κυρίως από Κυπρίους οι οποίοι μετανάστευσαν στη Μ. Βρετανία πριν από μια πεντηκονταετία περίπου και σταδιακά λόγω κυρίως των κοινωνικών συνθηκών υποχώρησε η χρήση της ελληνικής γλώσσας και από μητρική έγινε Δεύτερη ή Ξένη Γλώσσα. Για ιστορικούς, πολιτιστικούς, εκπαιδευτικούς, συναισθηματικούς λόγους καταβάλλεται προσπάθεια ώστε η νέα γενιά να μη χάσει την ταυτότητά της και να κατέχει ως ένα βαθμό τη χρήση της Ελληνικής Γλώσσας. Στη διαδικασία αυτή εμπλέκονται τα υπουργεία παιδείας της Ελλάδας και της Κύπρου, η εκκλησία μέσω της αρχιεπισκοπής Μ. Βρετανίας και η τοπική κοινωνία με τους συλλόγους γονέων.

Παρακολουθείτε τα δρώμενα της Αντιπάρου και πώς σας φαίνονται αν τα παρακολουθείτε;

Παρακολουθώ τα γεγονότα μέσω του διαδικτύου και των blogs. Δυστυχώς τα νέα είναι στη συντριπτική τους πλειοψηφία άσχημα, δυσκολεύομαι να βρω γεγονότα που να με χαροποιούν. Κανείς που αγαπά το νησί δεν μπορεί να νιώθει χαρούμενος με τα όσα συμβαίνουν σε αυτό και ιδιαίτερα με την αντιπαράθεση που τείνει να πάρει χαρακτηριστικά διχασμού. Είμαστε όλοι συνυπεύθυνοι, οι ευθύνες όμως δεν είναι αόριστα κατανεμημένες αλλά επιμερίζονται αναλογικά με τη θέση που ο καθένας κατέχει στην τοπική κοινωνία και τις πράξεις και ενέργειες που έχει κάνει. Πρέπει να νοιαστούμε όλοι για το καλό του νησιού παραμερίζοντας εγωισμούς και συμφέρονται μικρά ή μεγάλα. Το μεγαλύτερο συμφέρον είναι η πρόοδος της Αντιπάρου.

Επαφές με Αντιπαριώτες που ζουν στο νησί έχετε κρατήσει; Έχετε επικοινωνία μαζί τους;

Σαφώς και έχω διατηρήσει επαφές με ανθρώπους του νησιού, επικοινωνώ όσο μου είναι δυνατόν για να μαθαίνω τα νέα και τις εξελίξεις. Ιδιαίτερα για θέματα λειτουργίας του Σχολείου, του Ναυτικού Ομίλου, της Τοπικής επιτροπής περιβάλλοντος και πολιτισμού, της κινηματογραφικής λέσχης…Χαίρομαι που συνεχίζεται η προσπάθεια

Θα θέλατε να συμπληρώσετε κάτι το οποίο θα θέλατε να θίξετε και δεν σας δόθηκε η ευκαιρία μέσω των ερωτήσεων μας;

Τελειώνοντας θα ήθελα να πω πως η εικόνα που προβάλλεται προς τα έξω με τα γεγονότα αλλά και με τις συνεχείς αντιπαραθέσεις δεν αντιπροσωπεύει την εικόνα που θα ήθελα να προβάλλεται προς τα έξω για την Αντίπαρο. Οι Αντιπαριώτες είναι ιδιαίτερα ζεστοί και φιλόξενοι άνθρωποι, χάρη σε αυτό και στην ομορφιά του τοπίου αναπτύχτηκε τουριστικά το νησί. Ας αφήσουν όλα τα θετικά στοιχεία που τους χαρακτηρίζουν να αναδειχθούν.

Εύχομαι σε όλους το 2009 παρά τις αρνητικές προβλέψεις να είναι ευτυχισμένο και δημιουργικό για όλους.

Και για όσους θέλουν κι άλλο δάσκαλο, εδώ είναι το κατευόδιό μας, εδώ είναι η επιστολή του-αντίδραση για τον ορφανό ΝΟΑ κι εδώ το ακόλουθο σχόλιο μας για το Δάσκαλο:

...δεν τίμησε μόνο με την επαγγελματική του παρουσία για πολλά χρόνια την έννοια «δάσκαλος»,
αλλά και μέσω της συμμετοχής του σε ποικίλες δραστηριότητες και συλλόγους
αποτελούσε ένα σταθερό σημείο αναφοράς
για τις περισσότερες καλές και φιλότιμες προσπάθειες που είχε να περηφανευτεί το νησί.
Η Αντίπαρος μ.Η. (μετά Ηλίαν) είναι μια κοινωνία
που απαιτεί από πολλούς μαζί να συνδράμουν
για να υποκαταστήσουν κατά το δυνατό την απώλεια του δασκάλου.