18 Οκτ 2008

Ελλάδα-Ισπανία σημειώσατε Χ

Σουφλιάς Μπητς

Ξεπουλάνε τα νησιά οι ελαφροήθεις πολιτικοί ηγήτορες. Άρθρο στη βρετανική Independent, στην Καθημερινή, στο Βήμα και στην Κοινή Γνώμη.




Το άρθρο στην INDEPENDENT:Greek paradise at risk as Athens plans to rip up planning rulebook



Το άρθρο της Καθημερινής:

Βρετανική εφημερίδα για το χωροταξικό

«Τα ελληνικά νησιά αντιμετωπίζουν μια ισπανικού τύπου αναπτυξιακή καταστροφή, εξαιτίας σχεδίων που θα απαλείψουν τους οικοδομικούς κανονισμούς και θα ενθαρρύνουν την άνθηση της κατασκευής σε ορισμένες από τις τελευταίες ανέγγιχτες ακτογραμμές της Ευρώπης». Οχι, δεν πρόκειται για ανακοίνωση οικολογικής οργάνωσης, αλλά για άρθρο που δημοσιεύτηκε στη βρετανική εφημερίδα Independent και το οποίο με αυτόν τον τρόπο σχολιάζει το Ειδικό Χωροταξικό Σχέδιο του Τουρισμού.

Σκληρή κριτική

«Ο ελληνικός παράδεισος σε κίνδυνο, καθώς η Αθήνα σχεδιάζει να διαλύσει τους κανόνες χωροταξικού σχεδιασμού», τιτλοφορείται το ρεπορτάζ της εφημερίδας, που υπογράφει ο δημοσιογράφος Daniel Howden από την Αθήνα. «Τη στιγμή που οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες μετρούν το κόστος της υπερεκμετάλλευσης των παράκτιων περιοχών, η κυβέρνηση της Ελλάδας επιδιώκει να επανασχεδιάσει τους χωροταξικούς κανόνες και να ανοίξει τα νησιά στη μαζική παραθεριστική κατοικία, από τη Σκόπελο έως και τη Σαντορίνη. Εν τω μεταξύ, άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ισπανία, απέμειναν με τη φρικτή κληρονομιά του τσιμέντου των ξενοδοχείων και των παραθεριστικών κατοικιών που χτίστηκαν πάνω στη φούσκα του real estate και σήμερα δεν έχουν πια αξία», σημειώνει ο Βρετανός δημοσιογράφος.

Το εκτενές ρεπορτάζ αναφέρεται και στις αντιδράσεις που έχει ξεσηκώσει έως σήμερα το Ειδικό Χωροταξικό του Τουρισμού στην Ελλάδα, σημειώνοντας ότι έχει δεχθεί την αρνητική κριτική σχεδόν του συνόλου του επιστημονικού και τεχνικού κόσμου, των περιβαλλοντικών οργανώσεων και των επαγγελματιών του τουρισμού. «Η Ελλάδα έχει περισσότερα από 10.000 μίλια ακτογραμμής και ένα μαγευτικό αρχιπέλαγος στο Αιγαίο και το Ιόνιο, με αρκετές εκατοντάδες νησιά. Τα νησιά έχουν -με λίγες αξιοσημείωτες εξαιρέσεις- γλιτώσει την εντατική εκμετάλλευση, εξαιτίας της έλλειψης υποδομών και φυσικών πόρων ώστε να υποστηρίξουν μεγάλες ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις. Με τις νέες προτάσεις, οι περιορισμοί στο μέγεθος και την πυκνότητα των παραθεριστικών κατοικιών θα αποσυρθούν», αναφέρει το ρεπορτάζ.

Μάλιστα το δημοσίευμα σχολιάζει με έντονα δεικτικό τρόπο την απουσία αντιδράσεων από τα περισσότερα ελληνικά μέσα ενημέρωσης, την οποία αποδίδει σε ενδεχόμενη σχέση των ιδιοκτήτων τους με τον κλάδο των κατασκευών. «Η ασυνήθιστη σιωπή των ελληνικών ΜΜΕ για τις προτάσεις προκαλεί ανησυχία σχετικά με τη σχέση των μίντια και των κατασκευαστικών συμφερόντων. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες η ελληνική οικονομία ωθούνταν από την άνθηση των κατασκευών και πολλοί από τους μεγιστάνες που επωφελήθηκαν από αυτήν σήμερα ελέγχουν εφημερίδες και τηλεοπτικούς ομίλους».

Υπενθυμίζεται ότι το σχέδιο του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τον τουρισμό έχει κατατεθεί στο Εθνικό Συμβούλιο Χωροταξίας, το οποίο καλείται να γνωμοδοτήσει επί των ρυθμίσεών του. Το σχέδιο έχει συναντήσει σημαντικές αντιδράσεις, καθώς προτείνει ένα νέο στην Ελλάδα μοντέλο ταυτόχρονης ανάπτυξης ξενοδοχείων και παραθεριστικών χωριών, με όρους που παρακάμπτουν την ισχύουσα νομοθεσία για την εκτός σχεδίου δόμηση.

Γιωργος Λιαλιος (ΚΑθΗΜΕΡΙΝΗ)

το άρθρο του ΒΗΜΑΤΟΣ:


το άρθρο της ΚΟΙΝΗΣ ΓΝΩΜΗΣ:



Και για όσους δε χόρτασαν από την πολιτική μυωπία:


Ανοχύρωτες οι Κυκλάδες στην οικοδομή
Το τοπίο κατατρώγεται ημέρα με την ημέρα από το μπετόν καθώς η Πολιτεία «κλείνει τα μάτια»

Στις Κυκλάδες μπορείς να χτίσεις παντού, έως ότου «γονιμοποιηθεί» με μπετόν και το τελευταίο στρέμμα ελεύθερης γης. Το κυκλαδικό τοπίο, «ισχυρό όπλο» της τουριστικής ανάπτυξης των νησιών και ως εκ τούτου εθνικό κεφάλαιο, κατατρώγεται ημέρα με την ημέρα από την οικοδομή. Και μέσα σε όλα, η επέλαση του ρωσικού κεφαλαίου στα Κυκλαδονήσια απειλεί να δώσει το τελειωτικό χτύπημα, καθώς η Πολιτεία «κλείνει τα μάτια» και οι τοπικές κοινωνίες δείχνουν διατεθειμένες να πωλήσουν τα πάντα. Περίπου 500 νέες οικονομικές άδειες εκδίδονται κάθε χρόνο στην Πάρο, 300 στη Σαντορίνη και τη Νάξο, 250 στην Κέα και την Ανδρο, από 100-150 ετησίως στη Σύρο, τη Μύκονο, την Τήνο.

Την τελευταία πενταετία, η δόμηση στις Κυκλάδες αυξάνεται ή διατηρείται στα ίδια υψηλά επίπεδα.

- Η πολεοδομία Νάξου, στην οποία υπάγονται η Πάρος και η Αντίπαρος, η Αμοργός και οι Μικρές Κυκλάδες εκδίδει περί τις 1.000 νέες οικοδομικές άδειες ετησίως. «Από αυτές το 50%-60% αφορά την Πάρο, το 30%-40% τη Νάξο και λιγότερο από 10% τα υπόλοιπα νησιά», εξηγεί στην «Κ» ο κ. Αλέξανδρος Μυλωνάς, προϊστάμενος της πολεοδομίας. «Η ζήτηση παρουσιάζει φέτος μικρή αύξηση».

Επέλαση των Ρώσων

Πού θα οδηγήσει αυτή η κατάσταση; Αν δεν μπει φρένο στη δόμηση, οι Κυκλάδες θα οδηγηθούν με μαθηματική ακρίβεια στην υποβάθμιση, υποστηρίζουν οι επιστήμονες. «Πόσω μάλλον τώρα, που διαφαίνεται ότι έρχεται το δεύτερο μεγάλο ρεύμα δόμησης: η παραθεριστική κατοικία των βορειοευρωπαίων και ιδίως των Ρώσων, που ήδη αγοράζουν τα πάντα σε Χαλκιδική και Κρήτη», λέει στην «Κ» ο αρχιτέκτων πολεοδόμος κ. Κώστας Δασκαλάκης. «Απέναντι σε όλα αυτά οι Κυκλάδες είναι ανοχύρωτες. Θα έπρεπε να καθοριστεί σε κάθε νησί μια νέα οικιστική περιοχή, λ.χ. ένα νέο χωριό, ή η επέκταση ενός παλαιού και να απαγορευτεί η δόμηση εκτός σχεδίου.

Παρά τις πιέσεις που δέχονται, τα περισσότερα νησιά εξακολουθούν να μην έχουν κάποιο καθεστώς προστασίας. «Εχουν εκδοθεί πολύ λίγα προεδρικά διατάγματα, που συχνά παραβιάζονται διαδοχικά, όπως η Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου της Σαντορίνης», εξηγεί ο κ. Κρίτων Αρσένης, υπεύθυνος του προγράμματος «Αειφόρο Αιγαίο» της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού. «Δυστυχώς, όταν ξεκίνησαν οι μελέτες προστασίας των νησιών και πρότειναν τον ορισμό αδόμητων περιοχών, μεσολάβησαν ισχυρές πολιτικές παρεμβάσεις. Το αποτέλεσμα είναι οι μελέτες που προωθήθηκαν για θεσμοθέτηση να έχουν αλλοιωθεί τόσο, που να μην εγγυώνται την προστασία της ομορφιάς του τόπου».

«Εκπόνησα τη μελέτη για το προεδρικό διάταγμα της Μυκόνου», λέει ο κ. Δασκαλάκης. «Η μελέτη, που όριζε συγκεκριμένη αδόμητη περιοχή, παρέμεινε αναρτημένη επί δέκα χρόνια! Αποτέλεσμα ήταν να σπεύσουν όλοι όσοι είχαν γη στη συγκεκριμένη περιοχή... να χτίσουν, ώστε να προλάβουν το διάταγμα. Η θεσμοθέτηση του διατάγματος κατόπιν εορτής ήταν ένας τραγέλαφος! Σήμερα η Πολιτεία λέει ότι θα αναθέσει στις τοπικές κοινωνίες να προστατέψουν τον τόπο τους με γενικά πολεοδομικά σχέδια και σχέδια χωρικής ανάπτυξης. Αυτά πρέπει να γίνονται από την κεντρική διοίκηση, αλλιώς δεν έχουν καμία ελπίδα».


από την Καθημερινή (εδώ)

Και μια που δεν έχουμε tags στο blog θυμηθείτε και αυτά
http://antiparos-blog.blogspot.com/2008/09/blog-post_20.html
http://antiparos-blog.blogspot.com/2008/06/blog-post_08.html

Και τέλος μπορείτε να επισκεφθείτε το Δίκτυο "Αειφόρο Αιγαίο" και να υπογράψετε για το εμπνευσμένο χωροταξικό εδώ
(ενώ εδώ βρίσκονται κάποια ενδιαφέροντα προγνωστικά για το ματς Ισπανίας - Ελλάδας)

1 σχόλιο:

ωλιαρος είπε...

ισως την πιο ουσιαστικη αναλυση την κανει ο Νικηφορος Μπαλατσινος ενας απο τους μελετητες του χωροταξικου για τον Τουρισμο
πηγη Καθημερινη

ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΜΠΑΛΑΤΣΙΝΟΣ
Ο μελετητής του Χωροταξικού για τον Τουρισμό διαχωρίζει τη θέση του από το τελικό σχέδιο.

«Πρόκειται για χωροταξικό κατασκευών και real estate, όχι τουρισμού». Eίναι η άποψη όχι οποιουδήποτε επιστήμονα, αλλά του χωροτάκτη της εταιρείας που ανέλαβε - για λογαριασμό του ΥΠΕΧΩΔΕ- την μελέτη για την εκπόνηση του Ειδικού Χωροταξικού του Τουρισμού. «Δεν αναγνωρίζουμε τη δουλειά μας στην Κοινή Υπουργική Απόφαση για το Xωροταξικό», λέει ο χωροτάκτης Νικηφόρος Μπαλατσινός. Ποιοι κερδίζουν, ποιοι χάνουν και γιατί η επιστημονική μελέτη πήγε για... ανακύκλωση.

Ποια είναι η θέση σας για το Eιδικό Xωροταξικό του Tουρισμού όπως δημοσιεύθηκε τελικά; Είναι ασφαλώς προτιμότερο να υπάρχει ένα χωροταξικό για τον τουρισμό από το να μην υπάρχει. Ομως από το συγκεκριμένο απουσιάζει η χωροταξική προσέγγιση, η κατηγοριοποίηση του χώρου είναι αποσπασματική και συχνά άστοχη, ενώ σε πολλά σημεία εμφανίζεται ασυνέπεια μεταξύ στόχων και διατάξεων. Αυτά μπορούν να βελτιωθούν στην τελική διαμόρφωση. Το σημείο όμως όπου έχω τη σημαντικότερη επιστημονική αντίρρηση είναι η προώθηση της παραθεριστικής κατοικίας. Πρόκειται για εσφαλμένη επιλογή. Και φοβάμαι ότι είναι το μόνο που θα μείνει από το Xωροταξικό.

Τι είναι η «παραθεριστική κατοικία»;
Αλλο η παραθεριστική κατοικία που ξέρουμε (εξοχικό) και άλλο αυτό που εισάγεται. Πρόκειται για μια σύζευξη τουρισμού και real estate, που παρουσίασε άνθηση σε χώρες όπως στην Ισπανία, αλλά τώρα βρίσκεται ήδη σε κρίση. Με το σχέδιο προωθείται το μοντέλο των condo hotels, όπου μέσα στην ξενοδοχειακή μονάδα κατασκευάζονται αυτόνομες κατοικίες, που πωλούνται σε ιδιώτες. Αυτοί μπορεί να τις νοικιάζουν στο ξενοδοχείο.

Δεν υπάρχει ζήτηση για τέτοια κατοικία στη Μεσόγειο;
Υπάρχει ζήτηση που γεννά και την αντίστοιχη πίεση από το «κύκλωμα» της αγοράς ακινήτων. Εμείς, στη μελέτη, προτείναμε να αξιοποιηθεί πρωτίστως το αδιάθετο οικιστικό δυναμικό των εκατοντάδων αν όχι χιλιάδων εγκαταλελειμμένων ή φθινόντων οικισμών της Ελλάδας. Προτείναμε και 40% προσαύξηση της δομημένης επιφάνειας των οικισμών, σε συγκεκριμένες ζώνες, σαν κίνητρο για τις επιχειρήσεις. Αυτή η επιλογή δεν είναι τόσο δελεαστική όμως προς τους επενδυτές που θέλουν άμεσο κέρδος. Θα μπορούσε ωστόσο η πολιτεία να τους υποχρεώσει. Δυστυχώς, δεν υιοθετήθηκε η πρότασή μας και δόθηκε η δυνατότητα να χαρακτηρίζεται τουριστική επένδυση μια δραστηριότητα διαχείρισης ακινήτων.

Τι προβλήματα δημιουργεί;
Καταρχήν δεν μπαίνουν όρια. Επιτρέπεται παντού, με μόνη εξαίρεση τον ορεινό χώρο. Δεν αποκλείει τα μικρά ούτε τα ακατοίκητα νησιά. Και επειδή αυτές οι επενδύσεις χρειάζονται μεγάλες εκτάσεις, δεν μπορούν να υλοποιηθούν σε ακριβή γη. Θα κατευθυνθούν σε περιοχές που διαθέτουν αναξιοποίητους τουριστικούς πόρους και γεωργική γη που εγκαταλείπεται. Θα αντληθούν τεράστιες υπεραξίες από τη γη.

Γιατί μια εταιρεία να φτιάξει έτσι ένα χωριό για πώληση και όχι μέσω ιδιωτικής πολεοδόμησης;
Η ιδιωτική πολεοδόμηση υπάγεται στην κρίση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Εκεί δύσκολα περνάει, καθώς το ΣτΕ έχει την άποψη ότι δεν χρειάζονται νέοι οικισμοί. Και είναι αλήθεια ότι δεν μπορεί κανείς βάσιμα να επιχειρηματολογήσει ότι χρειάζονται 100, 200 νέοι οικισμοί στην Ελλάδα. Η τουριστική επένδυση δεν περνά από τέτοιες διαδικασίες. Επιπλέον η τουριστική εγκατάσταση έχει ήδη μια πελατεία και ένα διαμορφωμένο περιβάλλον που λειτουργεί ελκυστικά στον αγοραστή.

Εσείς είχατε εντάξει στη μελέτη σας αντίστοιχη πρόταση;
Με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο υπάρχει δυνατότητα πώλησης του 20% της συνολικής δομημένης επιφάνειας στις μεγάλες τουριστικές επενδύσεις (ΠΟΤΑ). Αρχικά προτείναμε ένα 30% και ύστερα από κατευθύνσεις της υπηρεσίας φτάσαμε στο 40%, το οποίο όμως το θεωρήσαμε ανώτατο όριο, ώστε ο επιχειρηματίας να μην ενδιαφέρεται μόνο για την πώληση των κατοικιών αλλά για την επένδυση συνολικά. Το ΥΠΕΧΩΔΕ πήγε στο 70%! Η παραθεριστική κατοικία όμως είναι ανταγωνιστική του τουρισμού, γιατί καταναλώνει τους ίδιους πόρους. Επιπλέον, με βάση τις προτεινόμενες διατάξεις η τουριστική κατοικία κτίζει τα διπλά τετραγωνικά απ' ό,τι τα ξενοδοχεία.

Θα πήξουμε στο τσιμέντο δηλαδή. Και θα μπουν στο μάτι παρθένες περιοχές, όπου είναι ακόμα φθηνή η γη;
Eνα παράδειγμα είναι η Μονή Τοπλού, η οποία σημειώστε έχει αδειοδοτηθεί με το ισχύον θεσμικό καθεστώς. Η εκκλησιαστική περιουσία θα «αξιοποιηθεί»...

Δεν είναι «τρελό» ο μελετητής του Xωροταξικού να κριτικάρει έντονα το τελικό σχέδιο; Δεν αναγνωρίζω την πατρότητα του τελικού κειμένου του Σχεδίου. Εκτιμώ ότι η κατεύθυνση στήριξης της τουριστικής κατοικίας είναι αποτέλεσμα πολιτικών ζυμώσεων παρά επιστημονικής προσέγγισης. Δεν υπάρχει νομικό πρόβλημα. Το υπουργείο μπορεί να αποφασίσει ποια πολιτική θα προωθήσει. Απλά εμένα μου φαίνεται περισσότερο χωροταξικό... κατασκευών.

Ποιοι ωφελούνται απ' αυτή την επιλογή;
Σίγουρα πάντως ζημιώνεται ο πραγματικός ιδιοκτήτης και φορέας διαχείρισης αυτού του πλούτου, η κοινωνία. Και η σημερινή γενιά και οι επερχόμενες. Παραχωρείται ένας πλούτος, ανεξάρτητα από την τιμή, σε μια δραστηριότητα στα οικονομικά αποτελέσματα της οποίας δεν συμμετέχει η κοινωνία. Είναι μια κατεύθυνση μη αναστρέψιμη. Προχωράμε δηλαδή στην εφάπαξ πώληση σημαντικών πόρων αντί να εξασφαλίσουμε τη δυνατότητα διαρκούς πώλησης υπηρεσιών και άυλων αξιών. Είναι μια κλειστή υπόθεση, ανάμεσα σε επιχειρηματίες, τράπεζες και ιδιοκτήτες γης.

Yπάρχει άλλος δρόμος για τον ελληνικό τουρισμό ή το μέλλον μας είναι η τσιμεντοποίηση και η υποβάθμιση των πάντων;
Τον τουρισμό στην Ελλάδα τον σχεδιάζουν οι tour operators. Αυτοί κάνουν χωροταξία και ωθούν στη συγκεντροποίηση. Διευκολύνονται από λίγους και μαζικούς προορισμούς, λίγες πτήσεις και εντατική εκμετάλλευση. Εάν πάψει να συμφέρει κάπου, πάνε αλλού... Μόνο που εμείς μένουμε... Η δική μας πρόταση επιχειρούσε να θέσει τις κατευθύνσεις για τη χωρική, χρονική και θεματική διεύρυνση της τουριστικής δραστηριότητας, ακόμα και με ένα δημόσιο συντονισμό των tour operators, όπως στη Γαλλία. Κάτι τέτοιο δεν υποστηρίζεται από την ΚΥΑ. Το προσόν της Ελλάδας είναι η ποικιλία και η ποιότητα των τουριστικών πόρων. Oχι μόνο στην παραλία, αλλά και στην ενδοχώρα. Η μονοκαλλιέργεια είναι πρόβλημα.

Μπορούμε όμως να μιλάμε για τουριστική μεγέθυνση;
Εάν συνεχίσουμε έτσι, η εποχή του «rooms to let» θα φαίνεται… αγροτοτουρισμός. Ωστόσο, υπάρχει και άλλος δρόμος: της ποιοτικής αναβάθμισης και της ολοκλήρωσης του τουριστικού προϊόντος. Υπάρχουν μονάδες στην Κρήτη που έχουν διαμορφώσει τοπικά σύμφωνα ποιότητας, χρησιμοποιούν τοπικά προϊόντα και απευθύνονται σε απαιτητικότερους επισκέπτες. Ετσι όχι μόνο προσελκύουν τουρίστες, αλλά κρατούν και αγρότες στην περιοχή. Αλλωστε ο επισκέπτης που έχει συνείδηση της αξίας και της σπανιότητας των τουριστικών πόρων είναι και ένας ασφαλής σύμμαχος για την προστασία και την προβολή τους...