1 Οκτ 2008

βρέξει χιονίσει το κράτος σ' έχει φτύσει: παιδεία πρότυπο

βρέξει χιονίσει το κράτος σ' έχει φτύσει


Υπάρχει άραγε κανείς υγιώς σκεπτόμενος που να πιστεύει ότι το σύστημα παιδείας είναι υγιές στη χώρα μας; Στα δε μικρά νησιά η κρατική μέριμνα απουσιάζει επιδεικτικά. Αράδες κι αράδες μπορούν να γραφτούν, ακόμα κι από μη ειδικούς της εκπαίδευσης. Αντί αυτού ωστόσο σας παραθέτουμε τα παρακάτω κείμενα προς ενημέρωση και προβληματισμό. Αφορμή για όλα αυτά η πρόσφατη επίσκεψη του υπουργού παιδείας και παραπαιδείας, με όλα τα ωραία που ανώδυνα εξήγγειλε, και η παρακάτω επιστολή αγανάκτησης του Προέδρου του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων Δημοτικού Σχολείου Αντιπάρου προς κάθε καρεκλοκένταυρο ανευθυνοϋπεύθυνο:

Επιστολή προς κάθε ανευθυνοϋπεύθυνο

Αντίπαρος, 25-9-08


Προς: Υπουργείο Παιδείας/Γρ. Πρωτ. Εκπ. Πάρου/ Γρ. Πρωτ. Εκπ.Σύρου/ Δημοτ. Σχολείο Αντιπάρου/ Τοπικός Τύπος

Χαιρετίσματα στην εξουσία

Το σχολικό έτος 2008-2009 άρχισε με τους καλύτερους οιωνούς και προοπτικές. Ο ίδιος ο Υπουργός Παιδείας (καθ όλα συμπαθέστατος και λαλίστατος) από το βήμα των τηλεοπτικών καναλιών και εφημερίδων υπερήφανος βροντοφώναξε ότι είναι η χρονιά φέτος που δε θα υπάρξει κανένα κενό σε όλα τα σχολεία της Επικρατείας. Έπειτα, διαβάζοντας όλους αυτούς τους χαιρετισμούς – ευχολόγια, ωραίες επιστολές στις τοπικές εφημερίδες από νομάρχες, δήμαρχους, έπαρχους, συμβούλους, προϊσταμένους … έπεισα τον εαυτό μου ότι κάτι αλλάζει σε αυτόν τον τόπο, ότι κάτι καλύτερο ξημερώνει για τα μικρά νησάκια μας.

Βαδίζουμε όμως την τελευταία εβδομάδα του Σεπτεμβρίου και είναι ώρα να ξυπνήσουμε... Διαβάζω, μαθαίνω, ακούω ότι πολλά κενά υπάρχουν σε όλα τα σχολεία της χώρας. Προβλήματα στέγασης, προβλήματα βιβλίων, προβλήματα κενών σε πολλά μαθήματα. Για το δικό μας, είπαν, σχολείο, στο οποίο έχω την τιμή να είμαι στο Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων πρόεδρος και εν σειρά ετών μετά στο Διοικητικό Συμβούλιο, υπάρχει αυτή τη στιγμή πρόβλημα γυμναστή και μουσικού. Συμπτωματικά προχθές είδα στην τηλεόραση μερικές εκατοντάδες γυμναστές να φωνάζουν έξω από το υπουργείο Παιδείας γιατί περιμένουν το διορισμό που τους τάξανε, ο οποίος, όμως, ποτέ δεν έρχεται. Άντε στην καλύτερη να προσλάβουν κανέναν ωρομίσθιο…

Στην αρχαία Αθήνα (πόλη – κράτος) η εκπαίδευση βασιζόταν σε τρεις δασκάλους: στους γραμματιστές (γραφή, ανάγνωση, μαθηματικά), στους κιθαριστές (μουσική, ποίηση) και τέλος στους παιδοτρίβες (φυσική ανάπτυξη, γυμναστική).

Στην Ελλάδα του 2008 αυτά τα έχουμε ξεπεράσει και αφαιρούμε από τα εκατό περίπου παιδιά του δημοτικού σχολείου Αντιπάρου το δικαίωμα να κάνουν γυμναστική ή να μάθουν λίγα τραγουδάκια και ορισμένες νότες. Σε τηλεφωνικές ενοχλήσεις μελών του Συλλόγου προς τους προϊσταμένους η απάντηση είναι εύκολη: «υπάρχουν και σε άλλα σχολεία κενά. Εμείς τα αναφέραμε έγκαιρα, περιμένουμε διορισμούς από το υπουργείο για να καλυφθούν τα κενά του σχολείου σας». Και οι μέρες περνάνε ήσυχα και ωραία.

Βέβαια υπάρχει και μια άλλη εκδοχή, ότι το σχολικό έτος αρχίζει επίσημα την πρώτη Σεπτεμβρίου μόνο για τους μαθητές και τους γονείς, για το επίσημο κράτος μάλλον αρχίζει Δεκέμβριο – Ιανουάριο…

Με αυτόν τον τρόπο, πέρυσι, η δεύτερη νηπιαγωγός ήρθε στην Αντίπαρο αρχές Δεκεμβρίου. Με αυτό τον τρόπο, για το ολοήμερο σχολείο δεν ήρθε ποτέ δάσκαλος την περσινή χρονιά και απλώς το ολοήμερο υπολειτούργησε με ορισμένες ώρες υπερωρίας που δόθηκαν στους ήδη υπάρχοντες διορισμένους δασκάλους και με ορισμένα μαθήματα ειδικοτήτων.

Εφέτος συμβαίνει και ένα άλλο παρά παράξενο! Ο μέχρι πέρυσι διευθυντής του σχολείου μετατίθεται στο Λονδίνο (Αγγλία) από τον περασμένο Ιούνιο. Του ευχόμαστε ολόψυχα βέβαια ό,τι το καλύτερο και ελπίζουμε σύντομα να αναλάβει πάλι τις τύχες αυτού του σχολείου. Και ενώ όλοι πιστεύουμε ότι τη θέση του διευθυντή θα αναλάβει κάποιος δάσκαλος που έχει την οργανική του θέση στην Αντίπαρο και υπηρετεί στο σχολείο αρκετά χρόνια τώρα, ξαφνικά στο παρά πέντε κάποιος άλλος δάσκαλος από την Πάρο (μάλλον με περισσότερα μόρια) κάνει αίτηση να αναλάβει αυτός διευθυντής του σχολείου μας. Θα αναφέρω εδώ ότι ο συγκεκριμένος δάσκαλος είναι άξιος, εργατικός κι έχει όρεξη να προσφέρει σε ό,τι αναλάβει, αλλά!!! ο διορισμός γιατί να γίνει τόσο καθυστερημένα; Δεν θα ήταν καλύτερα να έχει αναλάβει από την αρχή του σχολικού έτους, φτάνει Οκτώβρης και ακόμη δεν έχει τοποθετηθεί στο σχολείο… Μήπως θα χρειαστεί αρκετό χρόνο να γνωρίσει πρόσωπα και πράγματα στον νησί μας; Μήπως θα είναι λίγο δύσκολο να διευθύνει το σχολείο αφού όλοι ξέρουμε ότι δεν μένει στην Αντίπαρο, αλλά έχει μόνιμη κατοικία στην Πάρο; Ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων, βέβαια, θα στηρίξει και θα βοηθήσει ηθικά και υλικά κάθε προσπάθεια για το καλό του σχολείου και των παιδιών.

Με όλα κι όλα αυτά, τέλος, θα ήθελα να θέσω δύο ερωτήματα σε όλους τους γονείς που έχουν παιδιά στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση:

Πιστεύει κανένας από εσάς ότι μπορεί το παιδί του να πάρει τίτλο σπουδών ξένης γλώσσας (αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά) χωρίς να πάει φροντιστήριο;;; Είναι δυνατόν στα σχολεία μας να μάθει κάποιο παιδί μια ξένη γλώσσα;;; Πιστεύει κανένας από εσάς ότι μπορεί κάποιο παιδί να εισαχθεί σε ελληνικό Πανεπιστήμιο αν δεν παρακολουθεί επί σειρά ετών “ιδιαίτερα” μαθήματα σε φροντιστήριο;;; Φίλοι γονείς μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας… Το μόνο που λειτούργησε στη δήθεν δωρεάν δημόσια παιδεία(!!!) είναι η παραπαιδεία.

Τα παιδιά αρχίζουν το φροντιστήριο και τα ιδιαίτερα μαθήματα από τις πρώτες τάξεις του δημοτικού. Όλοι οι γονείς ξοδεύουν περιουσίες για τα παιδιά τους. Ξένες γλώσσες, μαθηματικά, φυσική, χημεία, έκθεση, αρχαία… Όπου δρόμος και φροντιστήριο, όπου στενό και καθηγητής που κάνει ιδιαίτερα μαθήματα. Και βέβαια με τι βλέψεις ένας δάσκαλος να διδάξει σε σχολείο με μισθό πείνας 900-1000 ευρώ… Κι αφού ξέρει ότι άλλοι συνάδελφοί του αμείβονται με 15-20-30 ευρώ την ώρα κάνοντας ιδιαίτερα στους ίδιους μαθητές. Μήπως, λοιπόν, θα πρέπει να καλούμε τους επισήμους και στα εγκαίνια του φροντιστηρίων; Προς τι, λοιπόν, τα νέα σχολεία;;; Γιατί το κόψιμο κορδέλας στα νέα κτίρια;;; Γιατί μας ζητάνε να βρούμε οικόπεδα; Αφού όλοι ξέρουμε ότι τα ήδη υπάρχοντα υπολειτουργούν. Όλοι μας έχουμε ακούσει μαθητές και γονείς να παρακαλούν να μη λειτουργούν τα σχολεία για να δοθεί περισσότερος χρόνος στα φροντιστήρια να κάνουν τη δουλειά τους…

Μερικές φορές προσπαθώ να εξηγήσω σε ορισμένους φίλους τουρίστες την κατάσταση της ελληνικής παιδείας και πραγματικά δεν πιστεύουν ότι όλα τα σπίτια ξοδεύουν τόσα χρήματα για να μάθουν τα παιδιά τους μια ξένη γλώσσα, ή ότι πρέπει να πληρώνεις έξτρα χρήματα για να συμπληρώσεις τα κενά του σχολείου.

Εσείς, λοιπόν, που αποφασίζετε για το μέλλον των παιδιών μας, εσείς που κάθε τόσο αλλάζετε το σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, εσείς που θέλετε να κάνετε ιδιωτικά πανεπιστήμια, εσείς που παίρνετε τις αποφάσεις για εμάς χωρίς εμάς, αλλάξτε τρόπο σκέψης γιατί κάθε χρόνο θα είναι χειρότερα…

Χαιρετίσματα λοιπόν στην εξουσία!!!

Φιλικά πάντα!!!

Γιάννης Τριαντάφυλλος

Πρόεδρος Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων

Δημοτικού Σχολείου και Νηπιαγωγείου Αντιπάρου

(η επιστολή είναι εδώ -.pdf αρχείο- κι αυτή τη φορά φίλοι δημοσιογραφούντες καλό θα είναι να πάρετε την άδεια του συγγραφέα πριν δημοσιεύσετε την επιστολή του)

Επιπλέον θα συνέχιζε κανείς την επιστολή αγανάκτησης συμπληρώνοντας πως το παλαιολιθικό, βαθμοθηρικό και αποτυχημένα ολοκληρωτικό σύστημα εκπαίδευσης καταργεί τη φαντασία, παραλύει την αυτενέργεια και παροπλίζει το ταλέντο και την κλίση.


Πρέπει να ασχοληθούμε με την αθέατη πλευρά των παιδιών

Η ενθάρρυνση της δημιουργικότητας και η καλλιέργεια της φαντασίας είναι από τις πλέον παραμελημένες πλευρές των σύγχρονων εκπαιδευτικών συστημάτων, τα οποία αντί να εμπνέουν και να δίνουν φτερά, συνθλίβουν και καταθλίβουν τα παιδιά με τη δυσανάλογη έμφαση στη συσσώρευση γνώσεων. Είναι κοντόφθαλμο - γράφει ο Τζον Γούτσον - τα σχολεία να παραγεμίζουν τα παιδιά σαν γαλοπούλες με στείρες γνώσεις, ενώ αφήνουν τη φαντασία τους να λιμοκτονεί. Τα παιδιά εισέρχονται στο σχολείο προικισμένα με πλούσια φαντασία και αποφοιτούν με φαντασίες ατροφικές ή απονεκρωμένες. Οταν επισκέπτομαι σχολεία με εντυπωσιάζει η ευρηματικότητα των νηπίων. Βλέπω λίγα χρόνια αργότερα τα ίδια παιδιά να έχουν χάσει αυτή τη μαγική σπίθα, κουρασμένα και αγχωμένα να φέρονται σαν ρομπότ ή πιόνια. Μαθαίνουμε να υπηρετούμε την πραγματικότητα, ενώ θα έπρεπε να μαθαίνουμε να την ξεπερνάμε. Την πρόοδο δεν την πυροδοτεί η γνώση, αλλά η φαντασία.



Εξάλλου, η πείρα μου ως εγκληματολόγου μού έχει διδάξει ότι όσο περνά ο καιρός τόσο πιο καχύποπτοι γίνονται οι γονείς, με αποτέλεσμα να φυλακίζουν τα παιδιά τους στους τέσσερις τοίχους, από φόβο μήπως απαχθούν, βιαστούν, κτλ. Το παιδί, όπως είναι φυσικό, αντιδρά, κάνει τη δική του επανάσταση βιώνοντας εικονικούς κόσμους μέσω ηλεκτρονικών παιχνιδιών, που πολύ συχνά είναι πιο επικίνδυνοι για το μυαλό και την ψυχοσύνθεση από την ίδια την πραγματικότητα.


Σε τελική ανάλυση, όσο περνούν τα χρόνια τόσο μειώνονται οι επιλογές των παιδιών για ουσιαστικά θεάματα. Οχι πολύ μακριά από σήμερα, στη δεκαετία του '80, άνοιγες την τηλεόραση το απόγευμα και ήταν γεμάτη από παιδικά προγράμματα. Ο ανταγωνισμός των καναλιών έχει πλέον εξορίσει ό,τι αφορά τα παιδιά τα ξημερώματα, λες και οι μικροί θεατές πάσχουν από αϋπνία. Πρέπει όμως να ασχοληθούμε με την πιο προσωπική, αθέατη πλευρά των παιδιών μας, αν θέλουμε να καταλάβουμε ποια είναι τα θεάματα που πραγματικά τα αφορούν.


Ευγένιος Τριβιζάς (εδώ)





Μπορεί η φετινή σχολική χρονιά να ξεκίνησε με πολλά σύννεφα πάνω από τα νηπιαγωγεία, όμως η συνέχειά της αναμένεται περισσότερο ταραχώδης. Δάσκαλοι και καθηγητές σχεδιάζουν κοινή απεργιακή δράση, κατηγορώντας την κυβέρνηση για εμπαιγμό σε βάρος τους, δηλώνοντας πως «φέτος θα είναι η χρονιά των εκπαιδευτικών». «Η κυβέρνηση απαξιώνει και υποβαθμίζει τη δημόσια εκπαίδευση, έχει εγκαταλείψει τον εκπαιδευτικό, δεν του παρέχει καμία υποστήριξη στο δύσκολο έργο του, ενώ τα τελευταία τέσσερα χρόνια μειώνει συνεχώς τις δαπάνες για την εκαίδευση». Μετά από 30 χρόνια συνεχούς πολιτικής και συνδικαλιστικής δράσης, ο καθηγητής Φυσικής Κώστας Μανιάτης είναι τώρα στο «τιμόνι» της ΟΛΜΕ μετά την πρόσφατη εκλογή του στην Ομοσπονδία Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης. Η συνέντευξή του εδώ

-------------------------------------------------------------------------------------------------
Έξι ανοιχτά μέτωπα «πληγώνουν» φέτος τα δημόσια σχολεία
Για μια ακόμη χρονιά απέναντι στην πραγματικότητα της σχολικής ετερότητας το ελληνικό σχολείο εξακολουθεί να ορθώνεται ισοπεδωτικό, μονολιθικό, άκαμπτο

Σε κάθε έναρξη σχολικής χρονιάς γινόμαστε μάρτυρες μιας επιχείρησης αγιοποίησης του σχολείου και των λειτουργιών του, που στεφανώνεται με τη βοήθεια ενός καταιγισμού αριθμών και στοιχείων για τη «θετική αναλογία μαθητών- εκπαιδευτικών», για τη «βελτιωμένη αναλογία υπολογιστών- μαθητών», για τις «εκατοντάδες σχολικές αίθουσες που παραδίδονται προς χρήση κάθε χρόνο», για τα «εκατοντάδες νέα βιβλία» και άλλα ηχηρά- «κατεψυγμένα»- παρόμοια που κατά κόρον χρησιμοποιεί η πολιτική ηγεσία ως προστατευτικό κιγκλίδωμα των αρνητικών κριτικών. Ωστόσο αν ξύσουμε τις «χάρτινες» διακηρύξεις και προχωρήσουμε στα αποκαλυπτήρια των επικοινωνιακών μεθοδεύσεων θα διαπιστώσουμε διά γυμνού οφθαλμού ότι οι κάθε λογής λεκτικοί εξωραϊσμοί του ΥΠΕΠΘ προσπαθούν να μπαζώσουν τα προβλήματα και τις ελλείψεις, τα ανοικτά «ρήγματα» στο ταλαιπωρημένο σώμα του ελληνικού σχολείου που, όπως φαίνεται, είναι «αδιάβροχα» από τον χρόνο, τις εκπαιδευτικές πολιτικές και τις εξαγγελίες. Όλα αυτά και άλλα είναι αλήθεια πως δημιουργούν «κατάγματα» στην εκπαιδευτική διαδικασία, στην ίδια την προετοιμασία του μαθητικού πληθυσμού για την αντιμετώπιση ενός απαιτητικού μέλλοντος. Με αυτούς τους όρους θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι το σχολείο λειτουργεί σαν μια εταιρεία σιδηροδρόμων που το μόνο για το οποίο ενδιαφέρεται είναι η τήρηση των ωραρίων του, δημιουργώντας έτσι αποικίες μαθητών- αλόγων κούρσας και μαθητών- ουραγών.

(1) Πέντε χρόνια μετά την κυβερνητική υπόσχεση για χρηματοδότηση της εκπαίδευσης στο 5% του ΑΕΠ, η κρατική χρηματοδότηση δεν ξεπερνά και τη νέα σχολική χρονιά το 3,2%, με αποτέλεσμα η χώρα μας να παραμείνει στις τελευταίες θέσεις αναφορικά με το ποσό που δαπανά για κάθε μαθητή σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, το οποίο είναι περίπου 4.000 δολάρια, όταν ο μέσος όρος των 30 χωρών του ΟΟΣΑ είναι 7.343 δολάρια. Έτσι η
δημόσια υποχρηματοδότηση της «δωρεάν παιδείας» θα «ροκανίσει» και φέτος τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, καθώς αναμένεται να κοστίσει στα ελληνικά νοικοκυριά συνολικά πάνω από 4 δισ. ευρώ. Αν συμπληρωματικά στα παραπάνω στοιχεία προσθέσουμε το γεγονός ότι το εισόδημα των Ελλήνων είναι το χαμηλότερο στην Ευρωπαϊκή Ένωση προσεγγίζοντας το 70% του κοινοτικού μέσου όρου, γίνεται φανερό τι σημαίνει αυτή η τρομερή επιβάρυνση των ιδιωτικών εκπαιδευτικών δαπανών για κάθε νοικοκυριό της χώρας μας.

(2) Τα προβλήματα στη μάθηση από τον εξεταστικοκεντρικό χαρακτήρα του Λυκείου έρχονται να προστεθούν στα προβλήματα που έχουν ήδη δημιουργήσει και θα συνεχίσουν να δημιουργούν και φέτος πολλά από τα νέα βιβλία, τα οποία κατά δεκάδες εισήλθαν στην Υποχρεωτική Εκπαίδευση και δυσχεραίνουν την ουσιαστική επαφή του παιδιού με τη γνώση καθώς προκρίνουν την αποσπασματικότητα και την ιδεολογική μονομέρεια ενώ αυξάνουν σημαντικά τον βαθμό δυσκολίας. Η εκπαίδευση της αμάθειας βαθαίνει επικίνδυνα σπρώχνοντας σε απόγνωση εκπαιδευτικούς και εκπαιδευομένους.

(3),(4)
Τη φετινή σχολική χρονιά πάνω από 100.000 μαθητές θα συνεχίζουν να φοιτούν πρωί- απόγευμα στα πάνω από
600 σχολεία διπλής βάρδιας (τα 120 στη Θεσσαλονίκη) με σημαντικές επιπτώσεις τόσο στη σχολική απόδοση όσο και στην επιβάρυνση βασικών φυσιολογικών τους λειτουργιών. Ωστόσο το υπ΄ αριθμόν ένα πρόβλημα που αναδείχθηκε φέτος ήταν η δημόσια στέγαση των μαθητών νηπιαγωγείου, καθώς το μέτρο για υποχρεωτικότητα φοίτησης σε αυτό δεν συνοδεύτηκε από την προετοιμασία των υποδομών. Έτσι λόγω έλλειψης των απαραίτητων υποδομών χιλιάδες νήπια αποκλείστηκαν από τη δημόσια προσχολική αγωγή, ενώ την ίδια στιγμή τα ιδιωτικά αύξησαν το πελατολόγιό τους κατά 20,3%.

(5) Παράλληλα, φέτος, 33 χρόνια μετά τη συνταγματική κατοχύρωση της 9χρονης Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης, 6.000-7.000 παιδιά θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν την Υποχρεωτική Εκπαίδευση ναρκοθετώντας το μέλλον τους καθώς ένα νήμα συνδέει την απόρριψη στην εκπαίδευση από τον αποκλεισμό στην αγορά εργασίας, αφού σ΄ αυτό το έδαφος λιπαίνεται η φτώχεια, η περιθωριοποίηση και ο κοινωνικός αποκλεισμός.

(6)
Από την άλλη και φέτος, η έλλειψη επαρκών, άρτια εξοπλισμένων και στελεχωμένων διαγνωστικών μονάδων δεν θα επιτρέψει την έγκαιρη και πλήρη διαγνωστική εκτίμηση των ιδιαίτερων αναγκών των παιδιών με
ειδικές μαθησιακές δυσκολίες- δυσλεξία. Έτσι, περίπου 80.000 μαθητές που θα παρουσιάσουν σοβαρές αναγνωστικές δυσκολίες εξαιτίας της δυσλεξίας θα οδηγηθούν στον... Καιάδα της σχολικής αποτυχίας, αφού περάσουν από την «Οδό του Μαρτυρίου». Την ίδια στιγμή, ακόμη για μία χρονιά, απέναντι στην πραγματικότητα της σχολικής ετερότητας το ελληνικό σχολείο εξακολουθεί να ορθώνεται ισοπεδωτικό, μονολιθικό, άκαμπτο. Δεν είναι, φυσικά, τυχαίο που η πλειονότητα των «άλλων» μαθητών αποτυγχάνει μαζικά σ΄ ένα σχολείο το οποίο στα πλαίσια της μονογλωσσικής και μονοπολιτισμικής λογικής του «λειτουργεί» ως βιομηχανία αναπαραγωγής «παραγκωνισμένων», εκπαιδευτικά και κοινωνικά «εξοστρακισμένων».

Του Δ. Κατσίκα από εδώ

Θα προσθέταμε και το (7): "Βάζουν λουκέτο πολλά Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών" (άρθρο στα ΝΕΑ με ειδική αναφορά στο Κέντρο της Σερίφου που κλείνει λόγω διοικητικής/κυβερνητικής ραθυμίας)
γράφημα




Και το χειρότερο; δε φαντάζεται καν ο κάθε αρμόδιος (πως να φανταστεί, εφόσον έχει περάσει από τα φαντασιοκτόνα ελληνικά σχολεία) ότι υπάρχουν και άλλες λύσεις και προσεγγίσεις για την εκπαίδευση των παιδιών. Θυμηθείτε τους Δανούς σε προηγούμενο ποστ μας, σκεφθείτε ότι οι Φινλανδοί είναι ακόμα καλύτεροι (μόνο που παιδεία και όπλα δεν πάνε μαζί, διαβάστε το άρθρο της Μαρίας Κατσουνάκη) και κυρίως αναλογιστείτε για τα 2 εκατομμύρια homeschoolers των ΗΠΑ που δεν πηγαίνουν σχολείο, αλλά εκπαιδεύονται από τους γονείς τους. Ασχέτως μορφωτικού επιπέδου των τελευταίων μάλιστα, τα παιδιά τα πηγαίνουν περίφημα. "Οι Αμερικανοί υιοθετούν τη διδασκαλία κατ' οίκον"(εξαιρετικά ενδιαφέρον - Le Monde/Ελευθεροτυπία)