Η χρησιμότητα του καπνίσματος

Η χρησιμότητα του καπνίσματος


Ακόμη και οι πιο φανατικοί αντικαπνιστές θα πρέπει να παραδεχτούν ότι κάποιος λόγος θα πρέπει να υπάρχει που περισσότεροι από 1 δισεκατομμύριο καπνιστές ανά τον κόσμο καταναλώνουν κάθε μέρα περίπου 15 δισεκατομμύρια τσιγάρα. Μια εξήγηση αυτού του μαζικού φαινομένου της εξάρτησης από τον καπνό θα μπορούσε να είναι, όπως είδαμε, τα γονίδια του καπνίσματος.

Ευτυχώς όμως, οι εξηγητικές δυνατότητες της επιστήμης δεν εξαντλούνται σ' αυτή την ομολογουμένως «ψυχρή» και αναγωγιστική εξήγηση. Από καιρό είναι γνωστό ότι η νικοτίνη, η χημική ουσία που δημιουργεί την εξάρτηση από τον καπνό, επιδρά ποικιλοτρόπως στη λειτουργία του εγκεφάλου μας. Την είσοδό της στο συνήθως απόρθητο «κάστρο του νου» εξασφαλίζουν οι υποδοχείς νικοτίνης. Αυτά τα μόρια λειτουργούν σαν δούρειος ίππος για την είσοδο αυτής της σατανικής ουσίας στον εγκέφαλό μας. Μόλις συλλάβουν τη νικοτίνη οι υποδοχείς αυτοί πυροδοτούν στον εγκέφαλο μια σειρά από ενδιαφέρουσες αντιδράσεις. Για παράδειγμα, την απελευθέρωση κάποιων νευροδιαβιβαστών όπως η ντοπαμίνη που παίζει αποφασιστικό ρόλο στα αισθήματα ηδονής και ικανοποίησης.

Η γέννηση των αισθημάτων ικανοποίησης από το σεξ, την τροφή αλλά και το κάπνισμα εμπλέκει ένα πολύπλοκο νευρολογικό κύκλωμα, το οποίο ενεργοποιείται από τη ντοπαμίνη, το νευροδιαβιβαστή των αισθημάτων ηδονής. Το γεγονός αυτό εξηγεί γιατί μας αρέσει τόσο πολύ το κάπνισμα, καθώς επίσης γιατί μας είναι τόσο δύσκολο να το κόψουμε! Εκτός όμως από το αίσθημα ικανοποίησης που προσφέρει η νικοτίνη, συμβάλλει επίσης στην αύξηση της προσοχής και της συγκέντρωσης του καπνιστή.

Μια σημαντική έρευνα του Ελιοτ Στάιν απέδειξε ότι η νικοτίνη αυξάνει τη δραστηριότητα του οπτικού φλοιού και βελτιώνει σημαντικά την οπτική μνήμη. Χωρίς να παραβλέπουμε τις σοβαρές και βλαπτικότατες συνέπειες του καπνού, θα πρέπει να αναγνωρίσουμε και τα πλεονεκτήματά του: διεγείρει την ικανότητα προσοχής και της συγκέντρωσης σε μια εργασία, μας χαλαρώνει σε στιγμές έντασης, και έχει θαυμάσια αντικαταθλιπτική δράση, όταν βέβαια δεν μας δημιουργεί κατάθλιψη το ίδιο το γεγονός ότι καπνίζουμε.