Μια ερμηνεία της ξενόφοβης Ελλάδας

World Refugee Day, Established in 2000 by the United Nations General Assembly - June 20th


Μία διαφορετική προσέγγιση για τη μετανάστευση στην Ελλάδα προσφέρει το γαλλικό περιοδικό «Μετανάστευση» στο τελευταίο του τεύχος, που εστιάζει στις διαστάσεις του θέματος στη χώρα μας και παρουσιάστηκε πρόσφατα στη Γαλλική Σχολή Αθηνών.
Θέλοντας να ξεφύγει από τις μέχρι σήμερα έρευνες που ασχολήθηκαν με τη νομιμοποίηση, την οικονομική συμβολή, τα στατιστικά στοιχεία καθώς και τις κοινωνιολογικές μελέτες διαφόρων ομάδων μεταναστών, οι Μάρτιν Μπάλντουιν Εντουαρτς, συντονιστής της έκδοσης και συνδιευθυντής του Μεσογειακού Παρατηρητηρίου Μετανάστευσης του Παντείου και η ερευνήτρια Κατερίνα Αποστολάτου επιχείρησαν μια ιστορική ανάγνωση της μετανάστευσης στην Ελλάδα, καλύπτοντας έτσι το σχετικό κενό στη βιβλιογραφία. Και τα ευρήματά τους είναι πράγματι ανέλπιστα.

Ετσι διαπιστώνεται ότι από τις αρχές του περασμένου αιώνα η χώρα μας έχει αφενός δεχτεί και αφετέρου εξάγει μεγάλο αριθμό μεταναστών και επιπλέον έγινε μάρτυρας μιας από τις μεγαλύτερες ανταλλαγές πληθυσμών που έγιναν στην Ευρώπη τον 20ό αιώνα. Το αξιοσημείωτο είναι μάλιστα ότι αυτές οι μετακινήσεις πληθυσμών συνδέθηκαν στενά με την εθνικότητα και τη θρησκεία.



Οι εμπειρογνώμονες, λοιπόν, με αυτή την αγνοημένη ιστορική παράμετρο, καταρρίπτουν τη γενικευμένη παραδοχή ότι η μετά το 1991 μετανάστευση είναι νέο φαινόμενο για τα ελληνικά δεδομένα, η οποία επιχειρεί να συγκαλύψει τόσο την ανεπιτυχή πολιτική του ελληνικού κράτους όσο και τις αρνητικές κοινωνικές αντιδράσεις. Με την ίδια σε βάθος χρόνου ιστορική μελέτη δίνεται και απάντηση στο κατά πόσο οι Ελληνες είναι ή δεν είναι ρατσιστές, αφού τόσο οι σύγχρονες πολιτικές των ελληνικών κυβερνήσεων όσο και οι κοινωνικές αντιλήψεις είναι δέσμιες αυτού του παρελθόντος και έχουν κεντρικό άξονα τις κυριάρχες παραδοχές για το πώς διαμορφώθηκε το ελληνικό έθνος. Με λίγα λόγια είναι ο εθνοκεντρισμός και η εθνικότητα, οι παράγοντες που ακόμη καθορίζουν τις αντιλήψεις μας για τη μετανάστευση, όπως διαμορφώθηκαν κατά την περίοδο της ανταλλαγής πληθυσμών το 1922. Τότε, όπως και τώρα, οι «αλλογενείς» κάτοικοι της Ελλάδας θεωρούνταν απειλή για την κοινωνική σταθερότητα και την εθνική ομοιογένεια και ήταν κάθε άλλο παρά ευπρόσδεκτοι. Κι ακόμη «τότε όπως και τώρα η αναγωγή των προσφύγων σε δευτεροκλασάτους κατοίκους -κι ας ήταν πολύ επιτυχημένοι οικονομικά στην Ανατολή- τους καθιστούσε μια απελπισμένη και εκμεταλλεύσιμη εργατική δύναμη από την οποία οι γηγενείς επωφελήθηκαν γενναιόδωρα». Με αυτά τα κριτήρια η αντίδραση των Ελλήνων στην απειλή που συνιστούν οι ξένοι περιγράφεται καλύτερα ως ξενοφοβία και έτσι εξηγείται η αλβανοφοβία της δεκαετίας του '90, η οποία με τη σειρά της έδωσε τη σκυτάλη στην ισλαμοφοβία που αρχίζει να διαμορφώνεται σήμερα.

«Η Ελλάδα σκοπίμως δεν χαράσσει μια μεταναστευτική πολιτική στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής ιδέας που είναι η κοινωνική ένταξη των ξένων εργατών γιατί έτσι μπορεί να τους εκμεταλλεύεται περισσότερο και από την άλλη τη βολεύει να κάνει λόγο για απρόσκλητους μουσαφίρηδες, για εσωτερική κατανάλωση. Γι' αυτό και αποσιωπάται ότι το μεγαλύτερο μέρος των μεταναστών που βρίσκονται άτυπα στη χώρα έχει έρθει νόμιμα και το γεγονός ότι παραμένουν σε εκκρεμότητα οφείλεται στο ότι δεν πραγματοποιεί προγράμματα νομιμοποίησης, όπως αυτό που έγινε στα τέλη του 1990 και οδήγησε στην τακτοποίηση περίπου 462.000 αλλοδαπών για το εξάμηνο που διήρκεσε η λευκή κάρτα», μας εξηγεί ο κ. Εντουαρτς για το πώς αντανακλάται στη σύγχρονη ελληνική πολιτική πραγματικότητα η αντίληψη που έχει διαμορφωθεί ιστορικά από το 1922 για τη μετανάστευση.

Η εθνικότητα αποτελεί αποφασιστικό στοιχείο στη διαχείριση της μετανάστευσης, όπως καταδεικνύουν και άλλες μελέτες που περιλαμβάνονται στο ίδιο τεύχος. Συγκεκριμένα συγκρίνοντας την υποδοχή αλλογενών και ομογενών μεταναστών στην Ελλάδα συμπεραίνεται ότι οι μετανάστες με ελληνική εθνική καταγωγή έχουν προνομιακή μεταχείριση σε σχέση με τους υπόλοιπους με αποτέλεσμα τη σαφώς πιο επιτυχημένη ένταξή τους.

Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΣΩΤΗΡΧΟΥ
http://www.enet.gr/



Eπιπρόσθετα στοιχεία που εξοργίζουν για την κυβερνητική αβελτερία -από τη σημερινή συνέντευξη Τύπου που έδωσε σήμερα το ελληνικό γραφείο της Υπάτης Αρμοστείας- εδώ





Φυσικά υπάρχουν και πολλές άλλες απόψεις, όπως θα διαπίστωσαν και όσοι θαύμασαν τους κ.Κεφαλογιάννη, Ρόβλια, Βορίδη κλπ σε χθεσινή μεταμεσονύχτια εκπομπή: από τις μηντιόπληκτες φανφάρες περί λαθρομεταναστών (αντί για προσφύγων) ως τους παλληκαρισμούς τύπου Βορίδη, κι από τους οργισμένους σε βαθμό αυτοδικίας κατοίκους του Αγ. Παντελεήμονα ως τα φοβισμένα παιδαρέλια από το Μαρόκο με τα σπασμένα πλευρά από τις θεαματικές σκούπες της ελληνικής αστειανομίας-που μετράει πάλι άδικα θύματα ανόητων σχεδιασμών. Και τι απομένει στο τέλος ως επιμύθιο; μία αρχειοθετημένη τιμή κάποιας κ.Κούνεβα και οι Ronde Nere (μαύρες περιπολίες) της Ρώμης που μας κλείνουν το μάτι...