Το αφήγημα των μικρών Αφγανών

πηγή φωτό: aksdareflection.deviantart.com

Οποιαδήποτε ομοιότητα με πρόσωπα και πράγματα είναι τελείως συμπτωματική, διαβάζουμε σε κάποια μυθιστορήματα.

Ακριβώς το αντίθετο ισχύει με το παρακάτω σύντομο αφήγημα. Περιγράφει πραγματικές, έστω με διάφορες παραλλαγές, καταστάσεις και βιώματα.

Ενα πλοίο ταξιδεύει από τη Λέσβο (ή π.χ. τη Σάμο) προς το μεγάλο ελληνικό λιμάνι. Μεταξύ των επιβατών του βρίσκονται και είκοσι «ασυνόδευτοι ανήλικοι» Αφγανοί.

Δεν είναι ακριβώς ασυνόδευτοι, τους συνοδεύει ένας κοινωνικός λειτουργός, που γνωρίζει ελάχιστες λέξεις διαλέκτου φαρσί. Συνεννοείται μέσω ενός από τους είκοσι, που γνωρίζει λίγα αγγλικά. Ίσως δεν είναι ούτε ακριβώς ανήλικοι. Έτσι δείχνουν, ωστόσο, και η διάψευση της σχετικής δήλωσής τους είναι αδύνατη.

Προηγουμένως ήταν κλεισμένοι και απάνθρωπα στριμωγμένοι σε κέντρο κράτησης, στην Παγανή της Λέσβου ή αλλού, μέσα σε συνθήκες αφόρητες· αυτές που πρόσφατα υποχρέωσαν τον αρμόδιο υφυπουργό να ζητήσει με συντριβή συγγνώμη.

Οι ελληνικές Αρχές, για να αποσυμφορήσουν το ακατάλληλο κέντρο και να αποφύγουν τις διεθνείς μομφές, οργάνωσαν την αποστολή προς την Αθήνα.

Τα καταταλαιπωρημένα παιδιά περιμένουν στο λιμάνι να αντικρύσουν τρεις φιγούρες. Η πρώτη θα είναι αυτή του αστυνομικού. Θα προσπαθεί να διακρίνει ύποπτους λαθραίας εισόδου στη χώρα. Η δεύτερη είναι η φιγούρα του μέλους μιας μη κυβερνητικής οργάνωσης. Η οργάνωση αυτή θα έχει ειδοποιηθεί από το αρμόδιο υπουργείο να υποδεχθεί τους ανηλίκους και να τους προσφέρει προσωρινό κατάλυμα. Η τρίτη φιγούρα είναι σκοτεινή. Κάποιοι την ονομάζουν «σύνδεσμο», άλλοι «μαφιόζο», άλλοι «ξάδελφο».

Στα μάτια των μικρών Αφγανών η πρώτη φιγούρα, ο αστυνόμος, προαναγγέλλει διώξεις και ποινές. Στην καλύτερη περίπτωση, μεθοδεύει ταλαιπωρίες, καθώς συχνά συμβαίνει οι αρμόδιες για τη μεταφορά Αρχές να μην έχουν διασφαλίσει την ενημέρωση της Αστυνομίας. Ο δεύτερος, ο λειτουργός, συμβολίζει την κοινωνική αλληλεγγύη και θα είναι κάποιο «καλό παιδί». Ωστόσο, τα λιγοστά που προσφέρει είναι πρόσκαιρα (κατά βάση, κατάλυμα για λίγες μέρες) και δεν σβήνουν από τον ορίζοντά τους την απέλαση.

Ο «σύνδεσμος» μπορεί να προσφέρει περισσότερα. Ξεκινώντας από το Αφγανιστάν, είχαν ενημερωθεί. Η Ελλάδα είναι μια χώρα με ανεργία και σκληρή με τους «λαθραίους».

Αυτό που κυρίως επιθυμούν, είναι να περάσουν στην Ιταλία ή σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Ο «σύνδεσμος» θα γνωρίζει τα κόλπα. Ίσως θα μπορεί να λαδώσει, να οργανώσει κρυφές αποστολές. Ίσως πάλι να μπορεί να διασυνδέσει τους μικρούς Αφγανούς με εγχώρια κυκλώματα, που θα τους εκμεταλλευτούν, ας είναι κι έτσι, αλλά θα τους προσφέρουν μια διέξοδο επιβίωσης. Οι Έλληνες, συνήθως ονομάζουν αυτόν τον τύπο δουλέμπορο. Η γενίκευση είναι αλήθεια ότι αδικεί μερικούς, που περιορίζονται να φέρνουν τους μικρούς σε επαφή με ομάδες συμπατριωτών τους. Οι ίδιοι ονομάζουν τον τύπο στερεότυπα ξάδελφο, αυτό θα απαντήσουν αν ερωτηθούν, είναι απίθανο πόσο πολλά ξαδέλφια έχουν.

Η αφήγηση εδώ τελειώνει και φθάνουμε στο ερώτημα: στα μάτια των μικρών Αφγανών, ποιος από τους τρεις εκπροσωπεί την επιβίωση και την ελευθερία; Όχι, βέβαια, ο αστυνόμος, που παραπέμπει σε κρατητήρια και κελιά. Ούτε ο λειτουργός, αφού προσφέρει λύσεις πρόσκαιρες και χωρίς προοπτική, θα τον ακολουθήσουν λίγοι, οι πιο παραιτημένοι. Την ελευθερία εκπροσωπεί ο τρίτος, που έχει τα μέσα ώστε να προσφέρει φυγή προς το εξωτερικό ή διαβίωση στην Ελλάδα, παράνομη αλλά σε ανεκτές συνθήκες.

Το αφήγημα περιγράφει το ναυάγιο μιας ελληνικής πολιτικής που δεν αφορά μόνον ανηλίκους αλλά και ενηλίκους. Έχει κατορθώσει να αναγάγει τα οργανωμένα κυκλώματα σε ορθολογική διέξοδο επιβίωσης για ένα μεγάλο αριθμό ξένων που εισέρχονται και εγκλωβίζονται στη χώρα. Η πολιτική αυτή παράγει με μαθηματική ακρίβεια κύκλους κοινωνικά αποκλεισμένων, που κρύβονται ή σαλεύουν σε δρόμους και πλατείες, χωρίς πρόσωπο και ταυτότητα, που δεν τολμούν να καταγγείλουν πράξεις σε βάρος τους γιατί θα συλληφθούν οι ίδιοι, ούτε να επισκεφθούν νοσοκομείο, γιατί θα αναφερθούν. Απαγορεύεται να εργαστούν, αλλά και να βρουν στέγη: οι ξενοδόχοι ή οι εκμισθωτές που θα τους την προσφέρουν θα διωχθούν. Τα στοιχειώδη, τροφή και στέγη, θα τους τα προσφέρουν μόνο τα κυκλώματα.

Όσοι απέμειναν να πιστεύουν ότι το πρόβλημα αφορά μόνο τους ξένους, σταδιακά μειώνονται. Οι «λαθρομετανάστες», μη έχοντας δυνατότητες ομαλής κοινωνικοποίησης, ωθούνται στις μόνες ομάδες που τους δέχονται. Στους πιο αδίστακτους χούλιγκαν, στους ποικίλους «πολεμιστές» των βίαιων αστικών συγκρούσεων. Η ζωή στην πόλη αγριεύει για όλους. Θεσμικά, η κατάσταση αυτών των ανθρώπων περιγράφεται εύκολα. Είναι παράνομοι «και μόνο που υπάρχουν» στη χώρα μας, αφού διώκονται για το βαρύ έγκλημα της εισόδου άνευ διατυπώσεων. Κινδυνεύουν όλοι με απέλαση χωρίς δικαστικές εγγυήσεις. Είναι εξάλλου ποινικοποιημένη οποιαδήποτε χείρα βοηθείας προς αυτούς (στέγη, προσφορά εργασίας) που θα μπορούσε να στηρίξει την επιβίωσή τους.

Από καιρό η χώρα μας επιχειρεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα με τρόπους πρακτικά απρόσφορους: αναζητεί μάταια ενισχύσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση, εξαγγέλλει μια ανέφικτη υπερφύλαξη των συνόρων, ανιχνεύει συγγένειες καταγωγής. Αν όμως οι εθνικές εμμονές ξεπεραστούν, οι διέξοδοι γίνονται ορατές. Το κοινωνικό κράτος, ακόμη κι εκεί όπου το ίδιο αποτυχαίνει να αναπτύξει δομές στήριξης της στοιχειώδους επιβίωσης, μπορεί να εμπιστευθεί ορισμένες μη κυβερνητικές οργανώσεις που παρέχουν σήμερα σημαντικό έργο. Ιδίως επείγει η κατάργηση του πλέγματος των πρόσφατων ποινικών και διοικητικών ρυθμίσεων που μεθοδεύουν τις υποχρεωτικές παρανομίες: τη διοικητική (χωρίς δίκη, παρά το Σύνταγμα) κράτηση μέχρι και για 12 μήνες, τη δυνατότητα απέλασης και νόμιμα διαμενόντων με μόνη τη δίωξη για πλημμέλημα, την εξέταση αιτημάτων ασύλου με αμιγώς αστυνομική κρίση.

Μόνον αν γίνουν τα παραπάνω πρώτα βήματα, οι μικροί Αφγανοί θα προτιμούν να συναντούν έναν κοινωνικό λειτουργό αντί του μπράβου των κυκλωμάτων.

http://www.enet.gr/?i=arthra-sthles.el.home&id=100677

Του ΝΙΚΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΥ

περισσότερα εδώ:

Ο φερετζές του αγανακτισμένου πολίτη

…ΚΙ ΑΝ ΤΟΥΣ ΔΕΙΤΕ (τους μικρούς Αφγανούς) ΕΞΗΓHΣΤΕ ΤΟΥΣ ΤΗΝ ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ “ΠΑΡΕΜΠΟΡΙΟ ΣΤΟΠ!”, ΠΟΥ ΞΑΦΝΙΚΑ ΑΓΚΑΛΙΑΣΕ ΕΤΕΡΟΚΛΗΤΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΟΥ ΚΑΤΑ ΒΑΘΟΣ ΜΟΙΡΑΖΟΝΤΑΙ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΝΟΣΗΡΗ ΑΝΗΣΥΧΙΑ: ΤΗΝ ΔΙΑΙΩΝΙΣΗ ΤΩΝ ΘΑΥΜΑΣΤΩΝ ΑΝΟΘΕΥΤΩΝ ΕΛΛΗΝΑΡΑΔΙΚΩΝ ΓΟΝΙΔΙΩΝ ΤΟΥΣ ΕΣΑΕΙ. ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΜΕ ΤΟ ΦΩΤΙΣΜΕΝΟ ΣΥΝΘΗΜΑ: «Δεν είναι ρατσισμός, ούτε ξενοφοβία, η απαίτησή μας για ισονομία»