24 Ιουλ 2009

Παράξενο ζευγάρι στην εποχή της πέτρας

 

Ένα έγκλημα...
... στην εποχή της πέτρας. Ο ανθρωπολόγος Στίβεν Τσόρτσιλ είναι βέβαιος. Έχει τις αποδείξεις. Όχι πολύ μακριά από τις πόλεις τις ιρακινής ερήμου όπου οι Δυτικοί «άπιστοι» και οι μουσουλμάνοι αντάρτες σφάζονται έξι χρόνια τώρα, βρέθηκε ο τόπος «προπατορικού εγκλήματος». Εκεί, στην οροσειρά Ζάγρος, ένας Χόμο Σάπιενς σκότωσε έναν Νεάντερταλ, πριν από 50 έως 75 χιλιάδες χρόνια. Ακόμη και τότε, η τεχνολογία αποδείχτηκε ο καλύτερος σύμμαχος του δολοφόνου. Όπως σήμερα σκοτώνουν στο Ιράκ με εξελιγμένα τηλεκατευθυνόμενα αεροπλάνα, έτσι και τότε, στην παλαιολιθική εποχή, η τελευταία λέξη της τεχνολογίας ήταν ένα εκηβόλο όπλο: ένα βέλος.

Παράξενο...
... ζευγάρι, έτσι μας είχαν πει. Εμάς, τους τελευταίους ανθρώπους που επέζησαν από όλα τα δεινά, κι εκείνους, τα «ξαδέλφια» μας, που συμβίωσαν μαζί μας τουλάχιστον δέκα χιλιάδες χρόνια, ανάμεσα στη Μέση Ανατολή και την Ευρώπη, προτού εξαφανιστούν μυστηριωδώς. Παράξενο ζευγάρι. Ή μάλλον αταίριαστο, όπως προτιμάει να το χαρακτηρίζει ο Γκαμπριέλε Μπεκαρία στην εφημερίδα «Στάμπα»: «Οι Σάπιενς, ψηλοί και σβέλτοι, μελαψοί, επιθετικοί, κοινωνικοί και τόσο δημιουργικοί που ζωγράφιζαν τις σπηλιές τους. Και οι Νεάντερταλ, κοντοπίθαροι, ανοιχτόχρωμοι, εσωστρεφείς και πεισματάρηδες, που μπόρεσαν να αντισταθούν στον τελευταίο παγετώνα». Τώρα, ο φόνος στο όρος Ζάγρος βγαίνει από το ιστορικό αρχείο, όπως τα ανεξιχνίαστα εγκλήματα στην τηλεοπτική σειρά «CSΙ». Ο δολοφόνος το έβαλε στα πόδια. Χάθηκε μέσα σε ένα ιστορικό παράθυρο φαρδύ μερικές δεκάδες χιλιάδες χρόνια. Μα άφησε το όπλο του στον τόπο του εγκλήματος, τη μύτη ενός βέλους, που εκείνη την ημέρα το κάρφωσε στο στήθος του θύματός του. Ό,τι απέμεινε από το πτώμα του Σανιντάρ-3 (έτσι τον βάφτισαν τον Νεάντερταλ), το ανακάλυψαν σε μια σπηλιά του Βορειοδυτικού Ιράκ. Και τα οστικά ευρήματα έσπρωξαν τον Τσόρτσιλ να συνθέσει αυτό το παλαιολιθικό θρίλερ.

Οι φυλές...
... των Νεάντερταλ, που είχαν αποδειχτεί ιδιαίτερα ικανοί στο ομαδικό κυνήγι των μαμούθ και των βισώνων, λέει ο Αμερικανός ανθρωπολόγος, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Ντιουκ, είχαν ήδη αρχίσει να χάνουν τον πόλεμο της «υψηλής τεχνολογίας» που είχαν εξαπολύσει αιφνιδιαστικά οι Χόμο Σάπιενς. Με λιγότερο ανεπτυγμένο εγκέφαλο, άρχισαν να χάνουν σιγά σιγά στον ανταγωνισμό για τους καλύτερους βιότοπους. Τα ολοένα και πιο εξελιγμένα όπλα των Σάπιενς ξεπερνούσαν τις δυνατότητες της περιορισμένης φαντασίας τους. Και οι Σάπιενς εξόντωσαν τους Νεάντερταλ. Ήταν σαν μια αναμέτρηση του Σβαρτσενέγκερ με τον Μπιλ Γκέιτς.
Μια αναμέτρηση...
... νοημοσύνης λοιπόν; Ίσως. Όμως, μια πρόσφατη ανακάλυψη ενός νεαντερτάλιου φλάουτου στη Σλοβενία έρχεται να μπερδέψει τα πράγματα. Και να κλονίσει την άποψη που είχαμε μέχρι τώρα πως οι Νεάντερταλ ήταν πρωτόγονοι άνθρωποι. Αν πράγματι είχαν τόσο ευγενικά αισθήματα ώστε να τα εκφράζουν παίζοντας φλάουτο, δύσκολα θα μπορέσουμε να κρύψουμε το έγκλημα του προγόνου μας πίσω από το άλλοθι του πρωτογονισμού των Νεάντερταλ. Άλλωστε είναι πια ιστορικά αποδεδειγμένο πως με παρόμοια σαθρά άλλοθι δεν πάψαμε ποτέ να διαπράττουμε τα πιο ειδεχθή εγκλήματα.

 

Ρ.Βρανάς, ΤΑ ΝΕΑ (“ΔΡΟΜΟΙ”)

Δεν υπάρχουν σχόλια: