Η ναυαρχίδα της κατάθλιψης; Υπομονή λίγες μέρες...

Μια ενδιαφέρουσα ημερίδα θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη εβδομάδα στην Πάρο. Η Εταιρεία Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας (ΕΠΑΨΥ- http://epapsy.blogspot.com/), της οποίας η Κινητή Μονάδα έχει προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες στην προσέγγιση, υποστήριξη και θεραπεία ψυχιατρικών ασθενών στα δύο νησιά (Πάρο και Αντίπαρο), θα παρουσιάσει τα αποτελέσματα της επιδημιολογικής έρευνας που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο χειμώνα. Τα πρώτα πρώιμα συμπεράσματα σχολιάστηκαν ποικιλοτρόπως από τα ΜΜΕ, ενώ αργότερα έγινε μια προσπάθεια από την ίδια την ΕΠΑΨΥ να αμβλύνει τις εντυπώσεις παραπέμποντας όλους στα τελικά αποτελέσματα.

Όπως και να έχει, είτε η Αντίπαρος είναι η ναυαρχίδα της κατάθλιψης είτε όχι, η αλλαγή του τρόπου ζωής στο νησί είναι εμφανέστατη, πολλές φορές δε με βάναυσο τρόπο. Έχουμε αναφερθεί αρκετές φορές στην αλλαγή αυτή και στην απαισιοδοξία για το άμεσο μέλλον.

Αναμένουμε λοιπόν τα αποτελέσματα διατηρώντας παράλληλα την επιφύλαξη αν η ψυχιατρική υποστήριξη είναι η ενδεδειγμένη λύση, σε μια περίοδο που αμφισβητείται η αποτελεσματικότητα της μέσω φαρμάκων ψυχιατρικής θεραπείας.

Το δελτίο τύπου έχει ως εξης:

Στο πλαίσιο των δράσεων των Κινητών Μονάδων Ψυχικής Υγείας ΒΑ και Δ Κυκλάδων ΕΠΑΨΥ, θα πραγματοποιηθεί σε συνεργασία με το Δήμο Πάρου, και την ΕΛΕΓΕΙΑ (Ελληνική Εταιρεία Γενικής Ιατρικής), διήμερο εκπαιδευτικό σεμινάριο στην Πάρο.

Το σεμινάριο θα γίνει στην αίθουσα του «Αρχίλοχου» στις 17 και 18 Οκτωβρίου 2008 με θέμα «Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και Οικογένεια σε κρίση: Κατανόηση, προσέγγιση και αντιμετώπιση».

Το διήμερο αυτό αποτελεί συνέχεια προηγούμενων δράσεων της ΕΠΑΨΥ στο χώρο της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, καθώς είναι το 3ο Εκπαιδευτικό σεμινάριο που διοργανώνεται από την έναρξη λειτουργίας των Κινητών Μονάδων. Το σεμινάριο απευθύνεται κυρίως σε επαγγελματίες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και είναι εξέχουσας σημασίας για την καλύτερη δυνατή εκπαίδευση των γενικών ιατρών που εργάζονται στην ΠΦΥ, αλλά και ιατρών άλλων ειδικοτήτων (ιδιώτες, παιδίατροι, οδοντίατροι κ.α.). Επίσης απευθύνεται και σε φαρμακοποιούς και στελέχη κοινωνικών υπηρεσιών. Επιπρόσθετα, η ΕΠΑΨΥ φιλοδοξεί ότι αυτή η διημερίδα θα αποτελέσει τόπο ανταλλαγής απόψεων και εμπειριών των εργαζομένων στο χώρο της υγείας. Η συμμετοχή στο σεμινάριο είναι δωρεάν.

Επιπρόσθετα, στις 18/10 στις 6 το απόγευμα στην αίθουσα του «Αρχίλοχου» θα πραγματοποιηθεί ημερίδα ανοικτή για το κοινό, με στόχο την παρουσίαση των αποτελεσμάτων της επιδημιολογικής έρευνας για την επικράτηση των ψυχικών διαταραχών στο γενικό πληθυσμό που πραγματοποιήθηκε στην Πάρο και Αντίπαρο το Νοέμβριο 2007, καθώς και της αντίστοιχης έρευνας που έγινε στα λύκεια της Πάρου τον Απρίλιο 2008.

(η φωτό από τον Παριανό Τύπο)

Διαβάστε και το σχετικό παλαιότερο και διαφωτιστικό άρθρο: "Κατάθλιψη κι άλλα δεινά του επιπολιτισμού" (http://antiparos-blog.blogspot.com/2008/08/blog-post_05.html)

«Η εξιδανίκευση των Κυκλάδων, του αιγαιοπελαγίτικου τοπίου και πολιτισμού, απέχει πολύ από την πραγματικότητα των νησιών με τα προβλήματα, την απομόνωση αλλά και τις πράξεις βίας που δεν οφείλονται απαραίτητα σε ψυχικές νόσους. Αυτά τα νησιά έχουν δύο όψεις εντυπωσιακά αντίθετες. Είναι η καλοκαιρινή κοσμοπολίτικη όψη, που σημαίνει τη δήθεν ταύτιση του νησιού με τον κοσμοπολιτισμό που δέχεται. Στην πράξη, όμως, οι περισσότερες από αυτές είναι κλειστές αγροτικές κοινωνίες που δέχονται μια τουριστική εισβολή, έναν επιπολιτισμό (acculturation), χωρίς να είναι καθόλου έτοιμες να αποδεχτούν κάτι τέτοιο. Η βίαιη αλλαγή πολιτισμικών και κοινωνικών κωδίκων σε μία κοινότητα έχει πολλαπλές επιπτώσεις. Ακόμα και στον ψυχισμό, ατομικό και συλλογικό των ανθρώπων. Η πράξη, λοιπόν, αυτή μοιάζει να έρχεται σε αντίθεση με αυτό που αποκαλούμε εμείς ειδυλλιακό τύπο διακοπών και ξεγνοιασιάς».

Στ. Στυλιανίδης, αναπληρωτής καθηγητής Κοινωνικής Ψυχιατρικής, Πρόεδρος Δ.Σ.ΕΠΑΨΥ - Εμπειρογνώμων ΠΟΥ

(από εδώ)

Οι πρόσφατες μελέτες τροχιοδρομούν την ετικέτα της κατάθλιψης πάνω από το νησί της Αντιπάρου. Και άλλα νησιά όμως φαίνεται να εμφανίζουν συχνότερα από παλιά ψυχιατρικές διαταραχές και νοσήματα. Τι κάνει όμως την Αντίπαρο (και τα άλλα νησιά) ξεχωριστή από την παγκόσμια κοινότητα, όπου τα ποσοστά της κατάθλιψης φαίνονται να καλπάζουν (9,5% στις ΗΠΑ, 8% στην Ελλάδα);

Είναι αλήθεια ότι εδώ ελλοχεύει περισσότερο η διάθεση να εγκλειστεί κάποιος στα ενδότερα δωμάτια της ψυχής του. Για διάφορους λόγους.

Είναι αυτός ο διαρκής κύκλος των εποχών, που επιτάσσει δράση και αδράνεια κάθε μισό του χρόνου, που μπορεί να αρπάξει τη διάθεση κάποιων και να την πετάξει, σαν αρπακτικό πουλί το θύμα του, απάνω στα βράχια της απόγνωσης.

Σ’ ετούτες τις μέρες οι αρραγείς κάποτε κοινωνικοί και οικογενειακοί δεσμοί μοιάζουν να έχουν χαλαρώσει ανεπανόρθωτα. Αυτό που κάποτε ήταν ένας πυκνός κοινωνικός ιστός που σκέπαζε στοργικά κάθε αδυναμία και ψυχική διαταραχή, δεν υπάρχει πια. Τα στενά οικονομικά συμφέροντα και οι φρενήρεις ατομικές επιδιώξεις που επέφερε η αλλαγή στόχων και ιδανικών, καθώς προέλαυνε το τουριστικό κύμα στα νησιά, βρήκαν τον πληθυσμό απροετοίμαστο. Οι μαθημένοι σε μια άλλη ζωή ηλικιωμένοι, οι κενών στόχων μεσήλικες και οι ματαιόδοξοι έφηβοι σκάβουν όλοι μαζί στην προσπάθεια τους να δραπετεύσουν, ένα λάκκο που τους βυθίζει όλο και βαθύτερα. Η τουριστική ακμή του νησιού έκανε τις σχέσεις πιο ψυχρές, τις αποστάσεις πιο δύσβατες, τα χαμόγελα πιο επιτηδευμένα και τις καρδιές πιο άψυχες. Και την ποιότητα της ζωής πιο βάρβαρη.

Είναι αλήθεια ότι τα χρόνια και βαριά ψυχικά περιστατικά λειτουργούν καλύτερα σε ένα περιβάλλον αγροτικό ή ημιαστικό, όπου η οικογένεια δρα σα μάγμα θαλπωρής και προστασίας σε σχέση με το αστικό αποξενωμένο περιβάλλον. Είναι, ωστόσο, άλλο τόσο αλήθεια ότι ο «τρελός» του χωριού, κάθε χωριού, και όλοι οι ψυχικά ασθενείς έξω από την προστασία της οικογένειας καταδεικνύονται ως περιγέλαστοι και δακτυλοδεικτούμενοι, ακριβώς επειδή στα μέρη αυτά δεν υπάρχει ανωνυμία και δεν προσπερνιέται η διαφορετικότητα.

Συμπερασματικά, φαίνεται ότι ενώ εδώ οι ψυχικά ευάλωτες ομάδες φαίνεται να έχουν συχνότερες ευκαιρίες για έμμεση ψυχοθεραπευτική προσέγγιση από πρόσωπα που μπορούν αν επιτελέσουν τέτοιο ρόλο (καφενείο, γειτονιά, συγγενείς, φίλοι, ιερέας, δάσκαλος, γιατρός), αυτό στην πραγματικότητα δε συμβαίνει. Το τίμημα της αναζήτησης κίβδηλων αξιών, εμβληματικών στόχων αποσυνδεδεμένων από κάθε λειτουργικότητα, επίπλαστης κοινωνικής αναγνώρισης και υποθετικής απόλαυσης είναι αυτό που ρίχνει τη σκιά του πάνω από το νησί της Αντιπάρου.

Αυτό που μάλλον θα μπορούσε να βελτιώσει συνολικά το επονείδιστο καταθλιπτικό προφίλ του νησιού που επισημαίνουν οι πρόσφατες μελέτες της Εταιρείας Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας για Πάρο και Αντίπαρο (22% του πληθυσμού με γενικά ψυχιατρικά νοσήματα, 10% με αγχώδεις διαταραχές, 23% στους άνδρες με επιβλαβή χρήση αλκοόλ) θα ήταν η επιστροφή στις ίδιες παραδοσιακές αξίες που έκαναν τη ζωή σ’ αυτά τα μέρη να μοιάζει με παράδεισο και στην εφαρμογή πιο ανθρώπινων αξιών στη ζωή των κατοίκων.

Ακόμα κι αν μοιάζει να είναι αργά.