Βόρειος Πόλος χωρίς πάγο

πηγή φωτό: Εξάντας

Φαίνεται αδιανόητο, αλλά για πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία, ο πάγος είναι πιθανό να εξαφανιστεί τελείως από τον Βόρειο Πόλο του τρέχοντος έτους.

Η εξαφάνιση του θαλάσσιου πάγου της Αρκτικής, που καθιστά δυνατή την προσέγγιση του Πόλου με μια απλή πλεούμενη βάρκα μέσω του ανοικτού ωκεανού, θα είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά - και ανησυχητικά - παραδείγματα των επιπτώσεων της αύξησης της θερμοκρασίας στον πλανήτη. Οι επιστήμονες λένε οι πάγοι στις 90 μοίρες βόρεια μπορεί κάλλιστα να λιώσουν το φετινό καλοκαίρι.

"Από τη σκοπιά της επιστήμης, ο Βόρειος Πόλος είναι απλώς ένα άλλο σημείο της υφηλίου, αλλά συμβολικά, είναι άκρως σημαντικός. Εκεί πρέπει να υπάρχουν πάγοι, όχι νερό", δήλωσε ο Mark Serreze του αμερικανικού Εθνικού Κέντρου Μελέτης Πάγου και Χιονιού στο Κολοράντο.

Εάν αυτό συμβεί, θα αυξήσει την προοπτική των Αρκτικών εθνών να είναι σε θέση να εκμεταλλευτούν τα πολύτιμα αποθέματα πετρελαίου και ορυκτών κοιτασμάτων κάτω από εκεί που μέχρι τώρα ήταν αδύνατο να τα αποσπάσουν λόγω του πάχους του πάγου πάνω από τη θάλασσα.

Επιστήμονες πιστεύουν ότι οι πιθανότητες ενός εντελώς λιωμένου Βόρειου Πόλου το καλοκαίρι αυτό είναι μεγαλύτερες από 50% γιατί ο συνήθως παχύς πάγος που σχηματίζεται και αθροίζεται για πολλά χρόνια στον Πόλο έχει εξαφανιστεί και αντικατασταθεί από τεράστια στρώματα λεπτού πάγου που σχηματίζεται μέσα σε ένα έτος.

Αυτό ο λεπτός, πρόσφατος πάγος είναι ιδιαίτερα ευάλωτος στην τήξη κατά τη διάρκεια των θερινών μηνών και δορυφορικά δεδομένα των τελευταίων εβδομάδων δείχνουν ότι το ποσοστό της τήξης είναι ταχύτερο από πέρυσι, όταν υπήρχε ένα μοναδικό ρεκόρ απώλειας του θαλάσσιου πάγου της Αρκτικής.

"Το θέμα είναι ότι, για πρώτη φορά απ’ όσο γνωρίζω, ο Βόρειος Πόλος είναι καλυμμένος με λεπτό πρωτοετή πάγο - πάγο που σχηματίστηκε το περασμένο φθινόπωρο και χειμώνα. Θα έλεγα ότι οι πιθανότητες να λιώσουν τελείως οι πάγοι είναι 50:50», είπε ο Δρ. Serreze.

Κάθε καλοκαίρι ο θαλάσσιος πάγος λιώνει πριν μετασχηματισθεί και πάλι κατά τη διάρκεια του μακρού Αρκτικού χειμώνα, αλλά η απώλεια του θαλάσσιου πάγου πέρυσι ήταν τόσο εκτεταμένη που το μεγαλύτερο μέρος του Αρκτικού Ωκεανού έγινε ανοιχτό νερό, με το όριο νερού-πάγου όρια να απέχει μόλις 700 μίλια μακριά από τον Βόρειο Πόλο .

Αυτό σημαίνει ότι περίπου 70% του θαλάσσιου πάγου που παρουσιάστηκε αυτή την άνοιξη ήταν ενός μόνο έτους πάγος που σχηματίστηκε τον περασμένο χειμώνα. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι τουλάχιστον το 70% μονοετούς πάγου - και ίσως και το 100% - θα λιώσει εντελώς το φετινό καλοκαίρι, είπε ο Δρ. Serreze.

"Πράγματι, για την Αρκτική στο σύνολό της, η σεζόν ξεκίνησε με ακόμη πιο λεπτό πάγο από το 2007, εξ’ ου και οι ανησυχίες ότι μπορεί να ξεπεράσει ακόμα και τα περυσινά ελάχιστα επίπεδα θαλάσσιου πάγου. Θα δούμε τι θα συμβεί, πολλά εξαρτώνται από το καιρικές συνθήκες τον Ιούλιο και τον Αύγουστο ", είπε.

Ο Ron Lindsay, ένας επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον στο Σιάτλ, συμφώνησε ότι πολλά τώρα εξαρτώνται από τις Αρκτικές καιρικές συνθήκες όσον αφορά τους ανέμους και τις ώρες ηλιοφάνειας. Υπάρχει μια ισχυρή πιθανότητα ότι θα λιώσουν όλοι οι πάγοι στο Βόρειο Πόλο, είναι σίγουρα εφικτή, αλλά ευτυχώς δεν είναι εγγυημένη," είπε ο Δρ Lindsay.

Οι πολικές περιοχές αντιμετωπίζουν την πιο δραματική αύξηση στις μέσες θερμοκρασίες λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη και οι επιστήμονες φοβούνται ότι, καθώς όλος ο θαλάσσιος πάγος θα έχει χαθεί, ο βαθύς ανοιχτός ωκεανός θα απορροφά περισσότερη θερμότητα και θα αυξήσει τις τοπικές θερμοκρασίες ακόμη περισσότερο. Ο καθηγητής Peter Wadhams του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, που ήταν ένας από τους πρώτους επιστήμονες που έπλευσε κάτω από τους θαλάσσιους πάγους της Αρκτικής σε ένα υποβρύχιο του Βασιλικού Ναυτικού, δήλωσε ότι οι συνθήκες είναι ώριμες για ένα πρωτοφανές λιώσιμο των πάγων στο Βόρειο Πόλο.

Πέρσι είδαμε τεράστιες εκτάσεις του ωκεανού να ανοίγουν, κάτι που δεν υπήρξε ποτέ πριν. Αναμένουμε ότι θα συνεχισθεί και το τρέχον έτος και είναι πολύ πιθανό να επεκταθεί και πάνω από τον Βόρειο Πόλο. Είναι αρκετά πιθανό ότι και ο Βόρειος Πόλος θα πληγεί αυτό το καλοκαίρι – για πρώτη φορά στα χρονικά, "είπε ο καθηγητής Wadhams.

Υπάρχουν και άλλες ενδείξεις ότι ο πάγος της Αρκτικής θάλασσας εμφανίζει σημάδια διάλυσης. Επιστήμονες στο Κέντρο Διαστημικής Πτήσης της ΝΑΣΑ δήλωσαν ότι η Βόρεια Υδάτινη Πλευρά («polynya») - μια ανοικτή έκταση των υδάτων που περιβάλλεται από όλες τις πλευρές από πάγο - που κανονικά σχηματίζεται κοντά στην Αλάσκα και τα νησιά Banks, ανοικτά των καναδικών ακτών, είναι πολύ μεγαλύτερη από το συνηθηισμένο. Τα polynyas απορροφούν τη θερμότητα του ήλιου και ροκανίζουν τα άκρα του θαλάσσιου πάγου.

Οι Ινουίτ (Εσκιμώοι) που ζουν κοντά στον όρμο Baffin μεταξύ του Καναδά και της Γροιλανδίας αναφέρουν επίσης ότι ο θαλάσσιος πάγος έχει αρχίσει να διαλύεται πολύ νωρίτερα από το κανονικό και ότι έχουν δει ευρείες ρωγμές στους πάγους που συνήθως ήταν συμπαγείς. Δορυφορικές μετρήσεις που συλλέγονται εδώ και 30 σχεδόν χρόνια δείχνουν μια σημαντική μείωση της έκτασης του θαλάσσιου πάγου της Αρκτικής, η οποία έχει γίνει πιο γρήγορη τα τελευταία χρόνια.

Από τον Independent (27/6/08) με δική μας προσαρμογή στα ελληνικά

Και για όσους θέλουν περισσότερες πληροφορίες για το υδάτινο μέλλον μας προτείνουμε το άρθρο του Βήματος "ο εφιάλτης της επόμενης μέρας" και την εκπομπή του Εξάντα "49 λέξεις για το χιόνι" (online εδώ)

(ευχαριστούμε τον κ.Γρίσπο για την εγκαιρότατη επισήμανση για το άρθρο λίγο αφού δημοσιεύτηκε στον Independent)