27 Απρ 2008

H Μεγάλη Εβδομάδα της αμφιβολίας

AΓΓΕΛΙΚΗΣ ΚΟΥΡΚΟΥΛΟΥ- FUGA ΓΙΑ ΕΝΑΝ ΑΓΓΕΛΟ: ΦΕΥΓΑΛΕΟ ΠΕΡΑΣΜΑ Ι, λάδι σε μουσαμά, 50x100εκ


Το Όχι είναι δισύλλαβο,

επιμένω
βρέ – χει.
Οι εκκλησίες ξεχειλίζουν,
όπως ξεχειλίζουν τα ποτήρια
στα άλλα πάθη που εορτάζουμε.

Οι εκκλησίες ξεχειλίζουν

αγάπα τον πλησίον σου…
Απαίτηση,
που μες στη ρύμη και τη γλύκα των ψαλμών,
περνάει σαν εύκολη αγάπη
και χάνει τη θεία απανθρωπία της,
το θείο ανεφάρμοστο.

Στην κοπιώδη πορεία του δεηθώμεν
τα μεγάλα κεριά προχωρούν,
τα κεριά της δραχμής μένουν πίσω.
Τα μικρά κεριά κουράζονται εύκολα,
λυγίζουν και διεκτραγωδούν
το αντίτιμό τους.
Η ανισότης των κεριών
αναλιώνει μυσταγωγικά.
Ο θεός τους ο νεωκόρος
τα ρίχνει στον Καιάδα της ανατήξεως.

Ξεχειλίζουν οι εκκλησίες.
Δεν χωράω, δεν πειράζει.
Θα μάθω το τετέλεσται
από άλλη πηγή.
Πιο θετική.


(Κική Δημουλά, "Μεγάλη Εβδομάδα")

Μεγάλη Εβδομάδα των αισθήσεων



Το Πάσχα των αισθήσεων

Tο πιο δογματικό μέρος της χριστιανικής θρησκείας, η μετά θάνατον ζωή, η εσχατολογία της Δεύτερης Παρουσίας, ο Παράδεισος και η Κόλαση δεν υπάρχουν πουθενά ούτε στα δημοτικά τραγούδια ούτε στις παραδόσεις ούτε στα παραμύθια του ελληνικού λαού. Ο Κάτω Κόσμος, η επικράτεια του Χάροντα (Χάρωνος) στα μοιρολόγια και στα τραγούδια του, μοιάζει σκανδαλωδώς με το ήθος και τη «γεωγραφία» του ομηρικού Άδη. Ακόμα και τα φαντάσματα μοιάζουν με τον ομηρικό Ελπήνορα. Ο Κωνσταντής, ο νεκρός αδελφός, έρχεται κατευθείαν από την ομηρική ποίηση. H λαϊκή ευσέβεια χωρίς μεταφυσικές ή μυστικιστικές φαντασιώσεις εντοπίζει την περιπέτεια του θνήσκοντος και του αναστάντος θεανθρώπου σε ό,τι γίνεται αντιληπτό με τις αισθήσεις. Σαν τον άπιστο Θωμά ο απλός άνθρωπος θέλει να ψηλαφήσει, να δει, ν΄ ακούσει, να μυρίσει, να γευτεί το «θαύμα».
Αν θελήσετε να ανιχνεύσετε στον καθημερινό άνθρωπο τα χνάρια που αφήνει πάνω του η Μεγάλη Εβδομάδα δεν θα εκπλαγείτε αν τον ακούσετε να επιστρατεύει τις μνήμες των αισθήσεων, τις καταγραφές που έχει σωρεύσει μέσα του η εμπειρική και συναισθηματική επαφή με τα γεγονότα που διαδραματίζονται στις αναπαραστάσεις του Θείου Πάθους. Είναι μάλιστα αξιοσημείωτο πως οι πιο έντονες αισθητηριακές μνήμες είναι και οι λεγόμενες πιο πρωτόγονες. Η αφή, η όσφρηση και η γεύση.
Παρατηρήστε με πόση ευλάβεια οι πιστοί ψαύουν την Αγία Εβδομάδα ό,τι είναι προσιτό στην αφή. Και πρώτα τα χέρια και από τα χέρια τα ακροδάχτυλα. Δείτε πώς αγγίζουν στον Επιτάφιο το χρυσοκέντητο «νεκρό» σώμα του νυμφίου. Είναι σαν να θωπεύουν τον αγαπημένο, σαν να αποχαιρετούν με μια απαλή χειρονομία τον σύζυγο, τον γιο, τον ερωμένο, τη θυγατέρα. Δείτε πώς οι φιλακόλουθες γυναίκες στολίζουν τον Επιτάφιο, με πόση ευγένεια, τρυφερότητα στους χειρισμούς στρώνουν τη νεκρική κλίνη, απλώνουν πάνω της με προσεκτικά και επιδέξια χέρια το νεκρό σώμα. Και όταν έρχεται η ώρα των αποχαιρετισμών άνδρες, γυναίκες ακόμη και παιδιά, χωρίς να τα έχει δασκαλέψει κανείς, έτσι από ένστικτο, με πόση ευλάβεια φιλούν το ιερό σκήνωμα. Προσέξτε αυτά τα ευλαβικά χείλη, πόσο απαλά, στοργικά, τρέμοντα εναποθέτουν το φιλί της ευγνωμοσύνης και του θάμβους, σαν να προσκυνούν το τυραννισμένο, το κατατρυπημένο από τα καρφιά και τις λόγχες σώμα του αθώου θύματος, του χλευαζόμενου, του λοιδορούμενου αμνού. Αυτά τα χείλη, αυτά τα μάτια είναι κλειστά, ώστε η επαφή να περάσει μέσα από την ευαίσθητη μεμβράνη του δέρματος κατευθείαν στη μνήμη, είναι ο τρυφερός κρίκος που συνδέει το νεκρό σώμα με την προσδοκία της έγερσης.
Έχετε παιδικές μνήμες, γιατί εγώ μόνο τέτοιες έχω, από την αφή του βελούδου που σκεπάζει το άγιο δισκοπότηρο, τον «αέρα»; Όταν μια σταλιά παιδί η μάνα μου με νήστευε και έστεκα ανυπόμονα στη σειρά μπροστά στο σολέα για να κοινωνήσω, θυμάμαι πως όταν έπιανα με το χεράκι μου τον «αέρα», το βελούδινο απαλό ύφασμα για να το βάλω κάτω από το σαγόνι ώστε μετά τη μετάληψη να σκουπιστώ, αυτή η αφή του βελούδου κι άλλοτε του μεταξιού μού άφησε για πάντα ανεξίτηλη μια μνήμη απτικής πληρότητας που ακόμη τώρα με γεμίζει μια απέραντη ευφροσύνη. Πέρασαν από τότε πάνω από εξήντα χρόνια και η νοσταλγία εκείνης της αφής με κατέχει και ίσως γι΄ αυτό δεν θέλησα να την γκρεμίσω και να την απομυθοποιήσω με τον ορθολογισμό μου, αρνούμενος πια να θεωρήσω τον εαυτό μου άξιο αυτής της εγγύτητας.
Ύστερα ήταν οι μυρωδιές των ημερών των Παθών. Άλλο πράγμα η άνοιξη που οργιάζει έξω αυτήν την εποχή κι άλλο ως αίσθηση το άρωμα των λουλουδιών του Επιταφίου. Είναι αδιανόητο πόσο το άρωμά τους απέπνεε μια περίεργη μυστική, νωχελική, ναρκωτική, υγρή μυρωδιά που έφτανε έως βαθιά στις πιο απίθανες κυψελίδες των πνευμόνων. Ίσως γιατί τα κομμένα από τους μπαξέδες λουλούδια βαφτίζονταν στους αδιόρατους καπνούς του λιβανιού και αποτελούσαν μαζί αυτή τη γλυκιά, νυσταγμένη ευαισθησία στα ρουθούνια, που ένιωθες πως άνοιγαν και αχόρταγα ρουφούσαν τη διάχυτη στον αέρα του ναού λιτανεία των αρωμάτων.
Κι όταν ο Επιτάφιος έβγαινε στον δρόμο για την περιφορά, τότε οι υπέροχες οσμές των κήπων, το ελαφρύ αεράκι που μας ράπιζε απαλά, τα κοκκινισμένα από την κατάνυξη του ναού μάγουλα, έφερναν άλλες μυρωδιές ανάκατες με τις σπιτικές των μαγειρείων και των κατοικίδιων ζώων που αναστατώνονταν από τις κωδωνοκρουσίες. Εκείνη όμως η μυρωδιά ανήμερα το Πάσχα του ψημένου αρνιού, ανάκατη με την κάπνα των ξερών κλαδιών, την αψάδα του γιοματαριού που σου τρυπούσε τη μύτη και του φρέσκου σιταρένιου ψωμιού τη ζεστή αφράτη μυρωδιά σου στοιχειώνει τη μνήμη.

Χαρά για τη γεύση, την ακοή, την όραση

Η γεύση των ημερών του Πάσχα διατρέχει μια κλίμακα από τα νηστίσιμα γυφτοφάσουλα, τον χαλβά, συχνά τα άναιμα θαλασσινά έως τα σφιχτά αυγά, το φρέσκο τουλουμίσιο αρμυρό τυρί, το αγγουράκι, το αρετσίνωτο κρασί και κείνη την τραγανιστή πετσούλα μόλις άρχιζε το αρνί στη σούβλα να ροδίζει, τη σαλάτα με τον μάραθο και τις καρδιές του μαρουλιού, το ψιλοκομμένο κρεμμυδάκι, το ραπανάκι κι ύστερα έως το σπληνάντερο και το ξεροψημένο κοκορέτσι, ενώ στο μεγάλο ταψί κοψίδια το κατσικάκι, λουκούμι.
Και η ακοή να γοητεύεται από τις ψαλμωδίες, τις αναβάσεις των ψαλτάδων στις κορυφές της βυζαντινής παρασημαντικής, οι καμπάνες στην αρχή πένθιμες, αργές, απελπισμένες κι ύστερα ξέφρενες, οργιαστικές, εορταστικά χαρούμενες και τα βαρελότα και οι ευχές από αγαπημένα χείλη και ανήμερα το Πάσχα δίπλα στη γάστρα με τα αρνιά, όταν ψήνεις με τον γείτονα και τον φίλο, το αυθόρμητο τραγούδι, τα γέλια των αναψοκοκκινισμένων κοριτσιών, τα κλάματα των νηπίων στο καροτσάκι κάτω από τον πλάτανο ή την αυτοσχέδια τέντα.
Και τα μάτια να χαίρονται την πολυχρωμία του πλήθους στην περιφορά του Επιταφίου ή στο προαύλιο της εκκλησίας με τη στημένη εξέδρα και την πλημμυρίδα των λαμπάδων μετά το «Δεύτε λάβετε φως» και τους καταρράκτες των βεγγαλικών. Ω, το ελληνικό Πάσχα είναι γιορτή των αισθήσεων, μέθη, όργιο, πανδαισία. Και οι χορτασμένες αισθήσεις με τρυφερότητα επαφών, πλησμονή οσμών, κορεσμό γεύσεων, γιορταστικών ήχων και χειμάρρων χρωμάτων είναι η αποθέωση της ζωής, η κατάφαση της θνητότητας και η προσδοκία ενός μοιραίου τέλους ως αποθησαύρισης των απολαύσεων μιας μεστής από μνήμες ζωής.
Αυτή η μεστή από μνήμες των αισθήσεων ζωή έκανε τον λαϊκό μας τραγουδιστή να περιγράφει τον πεθαμένο στον Κάτω Κόσμο να νοσταλγεί την άνοιξη και το Πάσχα και τη Χαρόντισσα να τον αποτρέπει να ανέβει στον Απάνω Κόσμο ξεγελώντας τον ότι τη χρονιά εκείνη το Πάσχα χιόνιζε και η άνοιξη δεν ήρθε. Είναι τόση η τυραννία της μνήμης των αισθητών ώστε έπρεπε να εφευρεθεί της λησμονιάς η βρύση.


Κ. Γεωργουσόπουλος , από "Τα ΝΕΑ"

Η Ανάστασις















"Η Ανάστασις" του Κωνσταντίνου Παρθένη (1878 - 1967), είναι ένα έργο του 1917, και ανήκει στη θρησκευτική "τριλογία" (τα άλλα δύο είναι: Οι τρεις Μάγοι και Ο Θρήνος) που δημιουργήθηκε την ίδια χρονιά. H "Ανάσταση" του Παρθένη (ελαιογραφία σε μουσαμά 114x130 εκ. Αθήνα, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου 6505) είναι αποκαλυπτική της μοναδικής ικανότητας που είχε ο ζωγράφος να αποδίδει στους πίνακές του το πνευματικό και γενικά το αιθέριο. Η πνευματικότητα καθίσταται ορατή με το χρώμα, τη λεπτότητα της πινελιάς και τις εξαϋλωμένες φιγούρες. Το σώμα του Χριστού -που εικονίζεται λίγο δεξιότερα από το μέσο τυλιγμένος με το σάβανο- είναι εξαιρετικά σχηματοποιημένο, και συνδυάζει θερμά και ψυχρά χρώματα, που ανταποκρίνονται και στα χρώματα των άλλων μορφών και του χώρου (κυπαρίσσια, λόφοι). "Στην περίπτωση των φρουρών ο Παρθένης χρησιμοποιεί το μανιεριστικό τύπο της figura serpentinata, για να δώσει σαφέστερα τη δύσκολη θέση τους. Έτσι, με την καθετότητα του Χριστού τονίζονται η βεβαιότητα και η ασφάλεια, με την κυρτότητα των φρουρών, η αβεβαιότητα και η ανασφάλεια" (Χρ. Χρήστου).
Αξιοσημείωτο είναι ότι το πρόσωπο του Χριστού συνδέεται με τη Βυζαντινή παράδοση.
Η "Ανάσταση" του Παρθένη έχει τη σφραγίδα της ιδιοτυπίας του ελληνικού και ειδικότερα του αττικού φωτός. Έτσι το έργο παίρνει ένα δοξαστικό χαρακτήρα, όπως είναι αυτός της Ανάστασης του Χριστού, της νίκης της ζωής πάνω στο θάνατο.



26 Απρ 2008

Ελληνική Εταιρεία για την Προστασία του Περιβάλλοντος και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς - τοπική επιτροπή Αντιπάρου



Συστάθηκε την εβδομάδα που πέρασε η τοπική επιτροπή Αντιπάρου της Ελληνικής Εταιρείας για την Προστασία του Περιβάλλοντος και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Εξελέγη προεδρείο και τέθηκαν κάποιες προτάσεις και θέματα προς συζήτηση για άμεση και απώτερη κινητοποίηση και εφαρμογή.
Σε μια περίοδο που η χώρα τιμωρείται για την περιβαλλοντική αδιαφορία των κρατικών λειτουργών λόγω έλλειψης αξιόπιστου συστήματος μέτρησης των ρύπων από τη βιομηχανία, μικρές προσπάθειες σε τοπικό επίπεδο προσφέρουν την ελπίδα ότι κάποιοι μπορεί να ενοχληθούν ή να συνετιστούν και κάποια κακώς κείμενα να αλλάξουν. Παρόμοια επιτροπή ξεκίνησε εδώ και λίγο καιρό και στην Πάρο.
Θα ακολουθήσει σύντομα δελτίο τύπου.

21 Απρ 2008

Άνοιξη































































































Ανοιξιάτικο φως. Χοροπηδάνε τα ζωντανά από τη χαρά τους, μια γάτα στέκει τρίβεται στα πόδια και αγναντεύει το ηλιοβασίλεμα. Βολική η Άνοιξη: αραιώνουν τα σύννεφα, θεριεύει το φως, σηκώνει τα φτερά του κι αντηχούν από τα έγκατα του ορίζοντα φωνές πουλιών και παιδιών. Απλώνει σαν αμοιβάδα η μέρα, τα σπίτια φαντάζουν μικρότερα κι οι ψυχές ξαλαφρώνουν. Κατηφορίζει ο ήλιος στα πρόσωπα και τα πυρώνει τα μεσημέρια, σκορπίζει τη θολή θλίψη, φοράει κατάσαρκα στους ανθρώπους από ένα χαμόγελο και σκαλίζει τα χώματα να μυρίσει το καλοκαίρι. Στο Σιφνέικο ο ήλιος μετατοπίζεται όλο και δεξιότερα, πέφτει πια βόρεια της Σίφνου, μεσοπέλαγα, δε χρειάζεται να τον κυνηγάς στα βραχώδη πέρατα του κολπίσκου. Στρίβεις στο μονοπάτι του Κάστρου με την ίδια ορμή όπως παλιά, για μια στιγμή φευγαλέα έχεις τον ίδιο ενθουσιασμό και την πρόσκαιρη ευτυχία από τα απλά που σε περιβάλλουν και σε αποτελούν. Κατηφορίζεις και το μονοπάτι του μέσα σου κάστρου κάθε τέτοια εποχή, δρόμος εύκολος, που τον έχεις διαβεί τόσες φορές που έμαθες πια να είσαι περισσότερο έτοιμος στις ανύποπτες κατηφόρες της καθημερινότητας.

Μαθαίνουμε να μετράμε το Χρόνο διαφορετικά, με τα συνήθη σύνεργα η μέρα παίρνει πιο εύκολα φωτιά. Κι όσο το ηλιοστάσιο δείχνει με τις απλωμένες αχτίδες του το καλοκαίρι δε μπορούμε παρά να νιώθουμε ευτυχείς με την απλούστατη ερμηνεία του όρου.

Ώρες ώρες δε χρειάζεται τίποτ΄ άλλο πέρα από μια καλή θέση στον ήλιο και λίγο γαλάζιο στο βλέμμα. Κι όσο κερνάς τα τυχερά βράχια με χρόνο και συναισθήματα τόσο σου φανερώνει η θάλασσα τα κρυφά της δώρα. Κυλά εμπρός στα νηστικά μάτια το αιώνιο Αιγαίο ποτάμι, μια μεγάλη φλέβα που ξεκινάει απ΄ τα βάθη της μνήμης και δεν καταλήγει πουθενά. Μόνο κυλάει, σα ζωή. Βαθιά στ΄ αλώνια της ψυχής ακούγεται ο λεπτός μεταλλικός ήχος καθώς εφαρμόζει σε μια σπάνια συγκυρία το διάνυσμα, η αποστολή, ο χρόνος κι η διάθεση. Κλείνεις τα μάτια. Τ΄ ανοίγεις ξανά: το θέαμα εμπρός ξετυλίγεται πάλι απ΄ την αρχή, σαν καινούριο...Όσα κι αν ζούμε, θα πεθαίνουμε πάντα με το ίδιο αχόρταγο βλέμμα που γεννηθήκαμε.

Είναι η ώρα που σηκώνεται η αυλαία του καλοκαιριού. Οι κυράδες ανοίγουν τα παράθυρα στη διάπλατη μέρα, τα αγόρια και τα κορίτσια κοιτάζονται με μονοσήμαντο νόημα, οι ψαράδες βάφουν τα παροπλισμένα τους καϊκια. Σιγά σιγά ανάβουν τα πρώτα φώτα του δρόμου και της πλατείας, ενώ οσμή από γιασεμί τυλίγει την παραδομένη χειμερινή άμυνα: ώρα να ξεφορτωθούμε κλειστά σεντούκια, χοντρά σκονισμένα πανωφόρια της μνήμης, υποσχέσεις μιας νέας αρχής, πολλών νέων αρχών, απείρων νέων αρχών, όλες στο ίδιο διάνυσμα και με όμοιο τέλος. Είναι ώρα να ντυθούμε τη σκιά του καλού και να φορτώσουμε στη σχεδία μας πηγαιμούς δίχως νόημα, αποφάσεις της μιας ψυχοστιγμής. Η Άνοιξη είναι εδώ ολόγυμνη, στίλβουσα, ολοφώτεινη, σα γοργόνα που στροβιλίζεται ερωτικά πλάϊ στο κύμα. Δεξιά κι αριστερά παιδιά, τραγούδια, χαμόγελα. Θα ξαποστάσουμε.

19 Απρ 2008

Πάλι εμείς θα την πληρώσουμε;


Η Διοίκηση του Νοσοκομείου Σύρου και της ΥΠΕ Πειραιώς και Νήσων εξετάζει το ενδεχόμενο να μετακινήσει έναν από τους δύο ειδικευμένους ιατρούς, που εργάζονται στο Π.Π.Ιατρείο, στην Τήνο για την περίοδο της Μεγάλης Εβδομάδας. Για άλλη μια φορά η Αντίπαρος γίνεται η εύκολη δεξαμενή απ' όπου οι κύριοι της Υγειονομικής Περιφέρειας Πειραιώς και Νήσων, καθώς και του Νοσοκομείου Σύρου, σκοπεύουν να στεχώσουν άλλες Υγειονομικές Μονάδες (Κέντρο Υγείας Τήνου). Είναι πραγματικά περίεργα τα κριτήρια επιλογής όταν στη δικαιοδοσία της Υγειονομικής περιφέρειας ανήκουν και νοσοκομεία του Πειραιά και πολλών μεγάλων νησιών. Θεωρούν προφανώς κάποιοι ότι η δουλειά "βγαίνει" και με ένα γιατρό, ειδικά σε μια εποχή κινητοποιήσεων στο χώρο της υγείας ακριβώς για το θέμα των ωρών εργασίας. Το θέμα δεν είναι καινούριο: πέρυσι εξαιτίας της μετακίνησης και των δύο ιατρών στη Σέριφο (Ιούνιο και Αύγουστο), οι τοπικοί φορείς και Σύλλογοι διαμαρτυρήθηκαν έντονα στα ΜΜΕ και τις αρμόδιες αρχές με την ακόλουθη επιστολή.
Σε μια περίοδο που έπεται μάλιστα της επίσκεψης του υφυπουργού Υγείας θα περίμενε κανείς να γίνουν προσπάθειες βελτίωσης των υγειονομικών μονάδων συνολικά στα νησιά κι όχι υποβάθμισης των πρότυπα στελεχωμένων, όπως αυτό του νησιού μας.
Τα δε περίφημα κίνητρα για την Υγειονομική Θωράκιση των Νησιών του Αιγαίου έχουν αποβεί αντικίνητρα.

18 Απρ 2008

ΠΑΜΕ ΣΙΝΕΜΑ 2007-08/El Greco

Η τελευταία προβολή της χρονιάς ήταν και η πιο επιτυχημένη. Σε μια κατάμεστη αίθουσα τουλάχιστον 80 θεατές παρακολούθησαν με προσοχή, συγκίνηση και δέος την αφήγηση της ζωής ενός μεγάλου καλλιτέχνη (αποτυπωμένη σε μία γενικά άνιση ταινία), αφήνοντας αισιοδοξία πως η επόμενη σεζόν θα είναι περισσότερο δημοφιλής.

15 Απρ 2008

Άνθρωποι και κτήνη στο ίδιο σώμα




































Ποιός διεστραμμένος νους βάζει τέρμα έτσι ψυχρά στη ζωή μιας θαλάσσιας χελώνας που του χάλασε τα δίχτυα; Είναι ο ίδιος ψαράς άραγε που ξεχύθηκε πριν λίγα χρόνια στη θύελλα να σώσει τις ανθρώπινες ψυχές του "Σάμινα"; Πώς γίνεται στην καθημερινότητά τους οι άνθρωποι να είναι μεταξύ τους συγκαταβατικοί, υπομονετικοί, ανεκτικοί, ανθρώπινοι και στην επαφή τους με τα ζώα να είναι άξεστοι, αχόρταγοι, άπληστοι, χυδαίοι, μοβόροι, σωστά κτήνη;

Η ιστορία έγραψε την εύρεση μιας νεκρής χελώνας caretta-caretta, πιθανότατα μαχαιρωμένης στον αυχένα, στην περιοχή του Αγίου Σπυρίδωνα. Οι φωτογραφίες σοκάρουν, αλλά και αποτρέπουν.

11 Απρ 2008

Αναβολικά και βολικά


Μετά τα ομόλογα, τον Ζαχόπουλο, το Ασφαλιστικό, το Μακεδονικό και τη σύγκρουση Κούγια-Βατίδου, εκείνο που φέρνει ρίγη συγκίνησης στο φιλοθεάμον κοινό είναι το νέο σκάνδαλο ντόπινγκ. Φιλοθεάμον, γιατί παρακολουθεί, παθιάζεται, ωρύεται, σπάει τα μηχανάκια της AGB -που δεν έχουν βρεθεί ποτέ στην τηλεόραση κανενός, ας πούμε, σοβαρού ανθρώπου-, βρίζει και συμμετέχει στις σχετικές δημοσκοπήσεις, χωρίς ποτέ να καταφέρει το έλασσον:

Να αλλάξει έστω και κατά μία τρίχα όχι μόνο αυτά τα οποία καταριέται και βρίζει στη θεωρία, αλλά και τις αιτίες που τα δημιουργούν. Πώς να τ' αλλάξει, άλλωστε, αφού οι αιτίες βρίσκονται μέσα στο ίδιο του το σπίτι.

Με ανοιχτό στόμα παρακολουθεί η ελληνική κοινωνία την αποκάλυψη της ντοπαρισμένης εθνικής ομάδας άρσης βαρών, υπό τον ήρωά της -και του κοινού- Χρήστο Ιακώβου. Υποκρισίες.

Σε πείσμα των Σκοπιανών και της προπαγάνδας του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, οι Ελληνες είναι ευθέως απόγονοι όχι των αρχαίων Αθηναίων ή Μακεδόνων. αλλά των αρχαίων Σπαρτιατών και των μετέπειτα Μανιατών. Στους οποίους η κλοπή ήταν πράξη καταδικαστέα μόνον εφ' όσον πιανόσουν να κλέβεις.

Κι αυτό δεν αφορά μόνο τους πρωταγωνιστές, τους κλέφτες δηλαδή· αφορά και τους θεατές. Το φιλοθεάμον κοινό.

Σχεδόν όλοι ξέρουν. Οι αθλητικές επιδόσεις είναι πέρα από τις ανθρώπινες δυνατότητες χωρίς βοηθήματα. Χωρίς αναβολικά. Για το κοινό στο Κολοσέουμ, όμως, σημασία έχει η σημαία -δεν έχουν τα αναβολικά. Οχι το ελληνικό κοινό. Ολο το κοινό.

Οι ιαχές, το χειροκρότημα και οι θριαμβολογίες με τα μετάλλια είναι η επιβεβαίωση της αποδοχής. Της ντόπας. Οχι μόνο. Είναι η χρυσοτόκος όρνιθα, που γεννάει δισεκατομμύρια για ένα ολόκληρο κύκλωμα του αθλητισμού, που ξεκινά από τις μικρότερες ομοσπονδίες για να φτάσει μέχρι τους Αθάνατους - τρομάρα τους.

Η λαϊκή αποδοχή είναι το άλλοθι. Με θύματα τους ίδιους του νοικοκυραίους, που πληρώνουν απο την Εφορία τους τους κρατικούς θριάμβους. Με θύματα τους ίδιους τους αθλητές, που πληρώνουν με την υγεία τους και τη ζωή τους τα μετάλλια στα αρρωστημένα σώματά τους.

Με θύματα τα ίδια τα παιδιά των ψυχοπαθών γονιών, που θέλουν στη ζωή των ίδιων τους των παιδιών να δουν την πραγματοποίηση των δικών τους ανεκπλήρωτων φιλοδοξιών και ονειροφαντασιών.

Σχεδόν όλοι ξέρουν. Και υποκριτικά παρακολουθούν με ιερή αγανάκτηση δήθεν τις αποκαλύψεις για την άρση βαρών. Μια διεθνής συμπαιγνία ξεδιπλώνεται σε όλα τα αθλήματα και το βλέπουμε στα στάδια, στα γήπεδα και στις οθόνες. Με την πλήρη αποδοχή των διεθνών οργανισμών και ομοσπονδιών. Που επιλεκτικά αποφασίζουν, απλώς, ποιους θα αποκαλύψουν και πότε.

Αυτό δεν αθωώνει κανέναν. Και δεν είναι, ίσως, το μεγαλύτερο πρόβλημα. Γιατί το πρόβλημα της ελληνικής, μα και της διεθνούς κοινότητας, δεν είναι το ντόπινγκ και τα αναβολικά. Αντιθέτως, είναι το πρόβλημα της νάρκωσης.

Το πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας και της διεθνούς είναι οι ενέσεις των δανείων, που αποκοιμίζουν τις συνειδήσεις των νοικοκυραίων. Είναι οι ενέσεις των προσλήψεων για ένα κομμάτι ψωμί, αφού οι τράπεζες έχουν μαζέψει όλο το ρευστό και εξουσιάζουν τις κυβερνήσεις. Είναι οι ενέσεις της τηλεοπτικής φαντασίωσης. Είναι οι ενέσεις της αγοράς πραγμάτων, που πραγματικά κανείς δεν έχει ανάγκη και που πάνω της χτίζεται το σήμερα και το αύριο. Την ώρα, που η μισή Γη πεθαίνει επειδή δεν έχει αυτά που έχει ανάγκη.

Το πρόβλημα δεν είναι η ντόπα και τα αναβολικά, που ξεφτιλίζουν τον αθλητισμό. Το πρόβλημα είναι η ντρόγκα και τα αποβλακωτικά, που ξεφτιλίζουν έναν ολόκληρο πληθυσμό.

Μιας χώρας και ενός πλανήτη.


Γ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ - ΤΕΤΡΑΔΗΣ στην Ελευθεροτυπία

7 Απρ 2008

Αυτός ήταν τυχερός

Ο δρόμος από το χωριό μέχρι τον Άη Γιώργη είναι βατός και εύκολος στον πηγαιμό και επικίνδυνος στην επιστροφή: το εθιμικό δίκαιο απαιτεί να σηκωθεί κανείς μεθυσμένος από τα τραπέζια των ταβερνών (ακόμη και το προσωπικό).
Η πρόληψη των ατυχημάτων (σε Πάρο και Αντίπαρο) προϋποθέτει οδηγική παιδεία (ανύπαρκτη-βλ. τρικάβαλα στο λιμάνι), ασφαλείς δρόμους (κάθε χρόνο και λιγότερο-βλ. περιφερειακό Ψαραλυκής) και στοιχειώδη ευαισθησία της Αστυνομίας (τρεις άγνωστες λέξεις).

Το 2006 από το Ιατρείο Αντιπάρου είχε αποσταλεί στις Αρχές του νησιού αλλά και της Πάρου το εξής κείμενο. 2 χρόνια μετά η ζωή απλά συνεχίζεται- όχι για όλους. Η θλιβερή εικόνα του οδικού δικτύου περιγράφεται κι από άλλους.

6 Απρ 2008

Αυτός ο χειμώνας έκρυβε φως


Ακόμη και στην καρδιά του χειμώνα το Σχολείο γέμιζε κάθε δεύτερο Σαββατοκύριακο από χρώματα και μουσικές. Άτσαλα στην αρχή, πιο αποτελεσματικά με το πέρασμα των ημερών, οι εκκολαπτόμενοι μικροί και μεγάλοι καλλιτέχνες ντύσανε με τέχνη τις μέρες τους και αντικρύσανε το τοπίο του χειμώνα λιγότερο απομονωμένοι. Η μύηση στα μυστικά του πιάνου, της κιθάρας, του τελάρου και των χρωμάτων δεν ήταν πάντα εύκολη (παρά τη συμβολή του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του Δημοτικού Σχολείου). Αντιξοότητες πάντα υπάρχουν, ιδιαίτερα σε κοινωνίες αμάθητες σε τέτοια εγχειρήματα. Στο τέλος, όμως, μένει η ικανοποίηση για το αποτέλεσμα. Η Αγγελική Κούρκουλου και ο Παναγιώτης Μπερλής μεταγγίζουν τις γνώσεις τους και κάτι από το ταλέντο τους στον πληθυσμό του νησιού, σε μια προσπάθεια που δεν είναι μόνο υπόθεση επαγγελματικής συναλλαγής.
Υπάρχει επιθυμία και προοπτική τα μαθήματα να συνεχιστούν τόσο το καλοκαίρι (για όποιους δεν είναι εγκλωβισμένοι στην τουριστική λαίλαπα) όσο και την επόμενη σχολική χρονιά. Παράλληλα, υπάρχει σκέψη για την παρουσίαση σε μία εκδήλωση, στις αρχές του Ιούνη, του έργου που έχει επιτελεστεί ως τώρα, με ομαδικές εκθέσεις και συναυλία των μαθητών (παιδιών και ενηλίκων).




















































Κι ίσως επαναληφθούν και λαμπρές βραδιές σαν αυτή για τους πυρόπληκτους πέρυσι, όταν η τέχνη γέννησε αισθητική ομορφιά, αίσθημα αλληλεγγύης και ελπίδα.

1 Απρ 2008

Μακάριοι εξαγωγείς ολυμπιακής τεχνογνωσίας


"Γνωστή είναι η ρητορική περί ολυμπιακής εκεχειρίας, αλλά επίσης γνωστό είναι ότι και η προτρεπτική αποτελεσματικότητά της είναι δυσδιάκριτη και η αποτρεπτική ισχύς της είναι μικρότατη, σχεδόν ανύπαρκτη. Κανένας πόλεμος, εμφύλιος ή διεθνής, απελευθερωτικός ή κατακτητικός, δεν διεκόπη προσωρινά, προς χάριν των Ολυμπιακών Aγώνων, και καμία σύρραξη δεν έδωσε τη θέση της στην εκεχειρία, έστω για δυο-τρεις εβδομάδες. Ποτέ επίσης οι Ολυμπιακοί Aγώνες δεν υπήρξαν πολιτικώς αποστειρωμένοι, «καθαροί», κι ας επιμένουν περί του αντιθέτου οι «αθάνατοι», η τεράστια δύναμη των οποίων δεν ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τη δημοκρατική της νομιμοποίηση, αν θυμηθούμε και με ποιον απολυταρχικό τρόπο πολιτεύτηκε επί πολλά έτη ο σεσημασμένος «δημοκράτης» Χουάν Αντόνιο Σάμαρανκ.

Οι Ολυμπιακοί είναι ένα οικουμενικό πεδίο χρήματος, θεάματος, εξουσίας και ιδεολογίας πρόσφορο στην άσκησης ποικιλότροπης πολιτικής, από τους ιθύνοντες αλλά και από τους «απέξω» του ολυμπιακού μεγαθεάματος, από τα πάνω αλλά και από τα κάτω. Και η πριν από γρήγορη αναδρομή έχει πολλά να κομίσει: Πολιτικό χαρακτήρα είχε ο αποκλεισμός της Γιουγκοσλαβίας το 1996. Πολιτική ήταν η απόφαση εξήντα χωρών να απόσχουν από τους Αγώνες της Μόσχας το 1980, λόγω της εισβολής στο Αφγανιστάν, και επίσης πολιτική η ανταπάντηση της τότε ΕΣΣΔ και των δορυφόρων της, που δεν συμμετείχαν στους Αγώνες του Λος Αντζελες, το 1984. Πολιτική στόχευση, αντιρατσιστική, είχε η αποχή 29 αφρικανικών χωρών από τους Αγώνες του Μόντρεαλ, το 1976, οι οποίες αντέδρασαν με αυτόν τον σαφή τρόπο στην απόφαση της ΔΟΕ να μην αποβάλει τη Νέα Ζηλανδία από τους Aγώνες, παρότι είχε παίξει με την ομάδα της Νότιας Αφρικής, επί απαρτχάιντ. Και πολιτικός ήταν ο στόχος των μαζικότατων αντικυβερνητικών συγκεντρώσεων στο πενόμενο Μεξικό, το 1968, όταν ο στρατός και η αστυνομία σφαγίασαν τριακόσιους διαδηλωτές στην κεντρική πλατεία των Τριών Πολιτισμών. Θεαματικά ιδεολογικό χαρακτήρα είχε και η σημαδιακή στιγμή εκείνων των αγώνων, η σφραγίδα τους: η υψωμένη γαντοφορεμένη γροθιά δύο μαύρων Αμερικανών αθλητών, πάνω στο βάθρο των νικητών των διακοσίων μέτρων· απόβλητοι έκτοτε από την «ολυμπιακή οικογένεια» και, βεβαίως, από το «αμερικανικό όνειρο» ο Τζον Κάρλος και ο Τόμι Σμιθ δεν κατάφεραν ποτέ να βρουν σταθερή δουλειά.

Οσο είναι «γιορτή», χαρούμενη και ανέμελη, το ελληνικό ποδόσφαιρο, παρά το σλόγκαν των αλλεπάλληλων διαφημιστικών εκστρατειών του ΟΠΑΠ, άλλο τόσο είναι και οι Ολυμπιακοί. Για μια τεράστια πολιτικοοικονομική επιχείρηση πρόκειται, με καλά μελετημένη και την τελευταία της λεπτομέρεια και με μεγάλες πληθυσμιακές μερίδες σε κάθε χώρα ή και λαούς ολόκληρους προαποκλεισμένους από το πλαίσιο της κατά τα λοιπά «πανανθρώπινης πανηγύρεως». Από τους φετινούς Ολυμπιακούς, και ακριβώς όπως θα το περίμενε κανείς, έχει προαποκλειστεί η εθνική ομάδα του Θιβέτ αλλά και σύμπαντες οι κάτοικοι της κατεχόμενης χώρας, η εξέγερση των οποίων κατεστάλη από τους Κινέζους, αφού πρώτα εκδιώχθηκαν οι ξένοι δημοσιογράφοι, ώστε να μην υπάρχουν αυτόπτες μάρτυρες και καταγραφείς της αιματηρής βίας. Εχουν επίσης προαποκλειστεί οι κάτοικοι του Νεπάλ (ώς και η κορυφή του Εβερεστ θα ζωστεί και θα περιφρουρηθεί για να μη «μαγαριστεί» από εκδηλώσεις διαμαρτυρίας), αλλά και χιλιάδες κάτοικοι του ίδιου του Πεκίνου που ξεσπιτώθηκαν για να μη «χαλάνε την εικόνα» με τα φτωχικά τους· αυτού του είδους οι «εκκαθαρίσεις», άλλωστε, είναι απολύτως συνηθισμένες στους Ολυμπιακούς, από την Ατλάντα στο Σίδνεϊ, όπου οι Αβορίγινες, παρά τις διαδηλώσεις τους, δεν κατόρθωσαν να βγουν από το ημίφως της δημοσιότητας (α, ναι, προ καιρού η αυστραλιανή κυβέρνηση ζήτησε αναδρομικώς συγγνώμη για την συστηματική εξαθλίωση των Αυτοχθόνων), κι από ’κει στην Αθήνα, όπου οι τσιγγάνοι ετέθησαν εκτός των «ζωνών ολυμπιακού ενδιαφέροντος», για να μη χάνει την ψεύτικη λάμψη της η βιτρίνα.

Ολα τούτα τα μελαγχολικά, ωστόσο, δεν φαίνεται να απασχολούν ιδιαίτερα τον νου των Ελλήνων πολιτικών και ολυμπιακών αρχόντων, που δεν βρήκαν ούτε δυο λόγια να πουν για τις διαμαρτυρίες Θιβετιανών και Γάλλων ακτιβιστών στην Αρχαία Ολυμπία· μακάριοι λες και κάποια νεφέλη είχε κρύψει από τα μάτια τους ό,τι αντικαθωσπρεπικό ελάμβανε χώρα, προτίμησαν να ξαναπιάσουν το τροπάριο περί εξαγωγής ιδεωδών. Μετριοπαθής, πάντως, ο πρωθυπουργός στις δηλώσεις του μετά την αφή της φλόγας, αρκέστηκε να πει ότι μεταλαμπαδεύουμε αρχές και ιδεώδη, από τα οποία, ως γνωστόν, έχουμε πάντοτε περίσσευμα. Κι όμως. Θα μπορούσε να επεκταθεί και, πάντοτε σεμνά και ταπεινά, να αποσαφηνίσει ότι μπορούμε επίσης να εξαγάγουμε στην Κίνα τεχνογνωσία και πείρα τουλάχιστον σε άλλους τρεις τομείς, υλικότερους και ανταποδοτικότερους: στην ασφάλεια, στην περιβαλλοντική πολιτική και στη χρήση των ολυμπιακών κτισμάτων μετά το πέρας των Αγώνων. Ειδικά, βέβαια, στο ζήτημα της ασφάλειας, το κινεζικό καθεστώς, ξεσκολισμένο στη βία και την καταστολή, δεν φαίνεται να χρειάζεται μαθήματα. Και πάλι όμως θα μπορούσαμε να τους διδάξουμε έστω και τώρα πώς να αγοράσουν πανάκριβα και επιπλέον αχρείαστα μηχανήματα που ύστερα θα τους μείνουν αμανάτι, ή πώς να εκμεταλλευθούν την ολυμπιακή «ευκαιρία» για να σπείρουν κάμερες στο Πεκίνο (αν δεν τις έχουν ήδη σπείρει), τάχα για τη «διαχείριση της οδικής κυκλοφορίας».

Πειστικότεροι θα ήμασταν φυσικά ως δάσκαλοι οικολογικής ευαισθησίας, άλλωστε το Πεκίνο καταταλαιπωρείται από τη ρύπανσή του, τόσο που ορισμένοι ευαίσθητοι αθλητές διαφόρων εθνικοτήτων δηλώνουν ότι το σκέφτονται πολύ αν θα συμμετάσχουν. Στο συγκεκριμένο ζήτημα έχουμε πολλές περγαμηνές να επιδείξουμε: ό,τι περιβαλλοντικό είχαν υποσχεθεί οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας, διαβεβαιώνοντας πως οι οι Ολυμπιακοί θα πρόσφεραν τη δυνατότητα να ξαναπρασινίσει η Αθήνα, να πλουτίσει σε ανοιχτούς, δημόσιους χώρους, να στρώσει κάπως το κυκλοφοριακό της και να μειωθεί το νεφολογικό της, όλα αυτά υλοποιήθηκαν μέχρι κεραίας. Ενα τετραγωνικό μέτρο και είκοσι εκατοστά πράσινο αντιστοιχούσαν προ Αγώνων σε κάθε Αθηναίο, ολόκληρα δύο μέτρα μείον κάτι ασήμαντα ογδόντα εκατοστά αντιστοιχούν κατόπιν Αγώνων, με αποτέλεσμα να μας πιάνει πού και πού μια κάποια πράσινη δυσφορία, από το πολύ οξυγόνο προφανώς, στο οποίο είχαμε ξεσυνηθίσει.

Πολύ εύκολα μπορεί να γίνει και το μάθημα μεταολυμπιακής αξιοποίησης των εγκαταστάσεων. Αρκεί να ξεναγήσουμε τους Κινέζους αξιωματούχους στα γήπεδα και στα γυμναστήριά μας. Θα δουν έτσι, θα θαυμάσουν και θα παραδειγματιστούν από την επινοητικότητά μας, από το οικονομικό μυαλό μας, από τα ψιλοδουλεμένα στρατηγικά σχέδια εκμετάλλευσης της μυθικής κληρονομιάς: θα δουν κωπηλατοδρόμια παραδομένα στα φύκια και τα βατράχια και θηριώδη κλειστά γήπεδα, παντελώς αχρείαστα, είτε να εκχωρούνται «προς αξιοποίηση» σε ιδιώτες με τις συνήθεις αδιάβλητες διαδικασίες είτε, παρατημένα στην άδοξη μοίρα τους, να φθείρονται φιλοξενώντας τέσσερα-πέντε συνέδρια το χρόνο, με το κόστος της συντήρησής τους να προσεγγίζει ήδη το τερατώδες κόστος της κατασκευής τους. Και βέβαια μια τέτοια διδακτική βόλτα δεν θα μπορούσε παρά να αρχίζει από το Φάληρο, από το περίφημο «παραλιακό μέτωπο» που υποτίθεται ότι θα έφερνε πάλι τη θάλασσα και την αύρα της στην πόλη. Θυμάστε το «οικολογικό πάρκο» που θα δημιουργούνταν εκεί; Οχι; Δεν πειράζει. Ούτε κι αυτοί που δεσμεύτηκαν ότι θα το φτιάξουν το θυμούνται. Διότι η μνήμη είναι νόσος. Και με τις αρρώστιες πρέπει να παίρνει κανείς έγκαιρα τα μέτρα του."

Αιχμηρό κείμενο του Παντελή Μπουκάλα από εδώ